تیوال | مهتا کریمی

مهتا کریمی (mahtakarimi) درباره نمایش پدر i

نشست نمایش «پدر» در مهر
کیانیان: همه چیز زیر سر «فرهنگ» نیست!/ دشت آرای: علیه «پدر» نبودم

رضا کیانیان بازیگر نمایش «پدر» با انتقاد از مسئولانی که همه چیز را زیر سر «فرهنگ» می‌دانند و به همین دلیل آن را نابود کرده‌اند، تأکید کرد که نباید نگاه «دو قطبی» به جامعه امروز داشته باشیم.

خبرگزاری مهر -گروه هنر-فریبرز دارایی، آروین موذن‌زاده؛ این روزها نمایش «پدر» نوشته فلوریان زلر در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر روی صحنه است. آروند دشت‌آرای کارگردان این اثر نمایشی در این اجرا، رویکردی متفاوت نسبت به دیگر نمایش‌هایش که بیشتر مبتنی بر بداهه‌پردازی و تجربه‌گرایی بودند در پیش گرفته و با انتخاب یک نمایشنامه از پیش نوشته شده و کامل که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی در ایران و جامعه جهانی پیدا کرده دست به چالشی جدید در کارگردانی تئاتر زده است.
در این اثر نمایشی رضا کیانیان بازیگر با سابقه تئاتر و سینمای ایران در نقش آندره به ایفای نقش می‌پردازد آرشیتکتی که در دوران سالمندی ... دیدن ادامه ›› مبتلا به بیماری آلزایمر شده اما خودش این موضوع را باور ندارد و در همین راستا با دخترش دچار تعارضاتی می‌شود؛ یک تراژدی امروزی که فرصت مناسبی برای بازیگرش به وجود می‌آورد تا توانایی‌هایش را به رخ بکشد و کیانیان بعد از مدت‌ها که دوباره روی صحنه تئاتر بازگشته به خوبی از عهده ایفای این نقش برآمده و موقعیت دراماتیک یک فرد مبتلا به آلزایمر را از زاویه دید فردی که بیماری‌اش را نمی‌پذیرد و دچار توهم توطئه نیز شده است به زیبایی جان می‌بخشد. نقشی که ۲ سال قبل سر آنتونی هاپکینز در برگردان همین نمایشنامه به فیلم سینمایی توسط خود زلر موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شده بود.
به بهانه اجرای این اثر نمایشی گفتگویی با آروند دشت آرای کارگردان، مارین ون هولک بازیگر و دراماتورژ و رضا کیانیان بازیگر نمایش بودیم که در بخش نخست از این نشست درباره رویکرد تازه‌ای که کارگردان در این اثر نمایشی نسبت به آثار گذشته‌اش در پیش گرفته و اینکه دراماتورژی و طراحی بصری نمایش با توجه به کامل بودن متن چگونه صورت گرفته است، صحبت کردیم. رضا کیانیان نیز درباره استانداردهایی که در طول سال‌ها در زمینه بازیگری داشته و اعتقادش به ایده‌پردازی، تحلیل و دادن پیشنهادات مختلف برای حضور در هر اثر توضیحاتی ارائه داد.
در بخش نخست از این نشست با ما همراه باشید:
* آقای دشت‌آرای شما نزدیک به دو دهه است که تجربیاتی مختلفی را در عرصه کارگردانی تئاتر پشت سر گذاشته‌اید. در نمایش های قبلی، آثارتان بیشتر حال و هوای تجربه گرا داشته و از نمایشنامه‌ای از پیش نوشته شده کمتر استفاده می‌کردید. حتی در کارهای بینافرهنگی هم که با هنرمندان کشورهای مختلف انجام دادید متنها به صورت کارگاهی و ورکشاپی شکل می‌گرفت و نمایش‌ها قابلیت این را داشتند که بعد از مواجهه با مخاطب نیز دچار تغییراتی شوند. اما در نمایش «پدر» برخلاف تجربیات گذشته از همان ابتدا با یک نمایشنامه مکتوب و منسجم سروکار داشتید. دلیل اینکه به سراغ این اثر نمایشی و این شیوه از کار رفتید چه بود؟ آیا در تجربه گرایی‌های گذشته دیگر به نقطه مدنظرتان رسیده بودید و حالا علاقه‌مند با کسب تجربیات متفاوت و جدیدتر بودید یا اینکه این نمایش نیز در راستای همان نگاه گذشته است چون در اجرا هم شاهد همان نگاه تجربی به نمایشنامه فلوریان زلر هستیم اما آن آزادی عمل گذشته را ندارید و باید خودتان را در یک چارچوب محدود کنید.
آروند دشت‌آرای: البته من پیش از این هم نمایش‌هایی با متن‌های مشخص کار کرده بود مانند سه گانه‌هایی که با محمد چرم‌شیر، طلا معتضدی و محمد رضایی‌راد به صحنه بردم اما آن نمایش‌ها برگرفته از متون نمایشنامه نویسان ایرانی بود و دست من برای طراحی و اجرا خیلی بازتر. خصوصا زمانی که با محمد چرمشیر کار می‌کردم که متن را براساس اجرا تغییر می‌دادیم و حتی زمانی هم که با نغمه ثمینی کار می‌کردم در نهایت متن داشتیم اما در کل حرف شما درست است چون آثار من در سال‌های اخیر اکثرا از یک ایده یا سوال آغاز شده و بعد از اینکه مدام روی آنها کار می‌کردیم دیگر مشخص نبود چه کسی کارگردانی می‌کند و چه کسی دراماتورژی و نویسندگی و بازیگری.

خب این پروسه برایم هیجان انگیز و جذاب بود اما بعد از پشت سر گذاشتن این دوره که نمایش «موضوع چیه؟» آخرینش بود همه ما در گروه از این تلاش طاقت فرسایی که در آن یک و نیم دو سال درگیر ساختن یک اثر نمایشی از صفر باشیم، خسته شده بودیم و من هم همیشه به دنبال این بودم که یکی از نمایشنامه‌هایی را که دوست دارم کار کنم. کاری که همیشه در طول فعالیت هنری‌ام کرده‌ام این بوده که کاری را که دوست داشتم و بلد بودم، تغییر دهم. به عنوان نمونه در مقطعی روی کمیک استریپ‌هایی مثل «تن تن» و «پلنگ صورتی» کار کردم که مورد استقبال هم قرار گرفت اما بعد مسیرمان را تغییر دادیم و به سمت اجراهای مشارکتی رفتیم که بعد از مدتی هم این شیوه از کار کردن دستمان آمد. در نهایت تصمیم گرفتیم شیوه تازه‌ای را امتحان کنیم اما اینکه به چه دلیل نمایشنامه «پدر» را برای اجرا انتخاب کردیم مهمترین دلیلش خود آقای کیانیان بود و خیلی دلم می‌خواست در این نمایش بازی کنند چون این نقش یکی از بهترین نقش‌های نمایشنامه‌های امروزی است و شخصیتی در اندازه ایشان می‌تواند آن را ایفا کند.
قبل از پیشنهاد بازی در این نمایش به آقای کیانیان، من سال‌ها پیش ایشان را در جایی دیدم و در گپ و گفتی که با هم داشتیم به من گفتند که؛ من دنبال نقشی هستم که بتوانم در آن بازی کنم. من ابتدا بازی در نمایش «بداهه» را به آقای کیانیان پیشنهاد دادم چون ایشان اصولا اهل بداهه‌پردازی در بازیگری است و تجربه موفقی هم بود.
* اصولا آقای کیانیان جزو بازیگرانی باسابقه‌ای هستند که در بازیگری خیلی به دنبال تجربه کردن هستند.
دشت‌آرای: من تغییر جهت دادن را دوست دارم و نمی‌خواهم همیشه در یک جهت کار کنم چون خیلی اعتقادی به امضا داشتن کارگردان ندارم و دوست دارم خودم را وارد موقعیت‌هایی کنم که بلد نیستم و به اصطلاح در چنگم نباشد و این برایم خیلی لذت بخش است.
دشت آرای: بله و در نمایش «بداهه» من خیلی تحت تأثیر نوع نگاه و برخورد ایشان با تمرین قرار گرفتم چون شیوه وی خیلی شبیه به رویکرد خود ما در تمرین‌ها بود. انگیزه و انرژی که آقای کیانیان در تمرین‌های نمایش دارد مثال زدنی است و معمولا خیلی از بازیگران ما خودشان را در یک چارچوب ثابت نگه می‌دارند و مثلا اگر بخواهید یک میزانسن فیکس شده را تغییر دهید نمی‌توانند خودشان را با شما وفق دهند. من هم جزو آن دسته از کارگردان‌هایی هستم که مدام نظراتم را عوض می‌کنم و ایده‌های جدید می‌دهم و آقای کیانیان نیز بسیار در این راه همراه بود و هر نظر و ایده تازه‌ای را بلافاصله می‌پذیرفت. این نوع کار کردن خیلی جذاب است که حتی در جوان‌ترها هم کمتر دیده می‌شود. ما در «بداهه» بازیگران جوان‌تر هم داشتیم اما انگیزه و انرژی آقای کیانیان از آنها خیلی بیشتر بود.
* انتخاب نمایش «پدر» چطور صورت گرفت؟
دشت آرای: نمایشنامه «پدر» جزو آثاری بود که همیشه دوست داشتم کار کنم حتی قبل از اینکه فیلمش ساخته شود. به آقای کیانیان هم پیشنهاد دادم که استقبال کردند و پذیرفتند اما با بحران کرونا روبرو شدیم و در همین میان فیلم «پدر» هم ساخته و منتشر شد و همین مساله انگیزه ما را برای اجرای نمایش بیشتر کرد. اصولا من کار کردن روی متن را دوست دارم و برایم چالش جالبی است و فکر می‌کنم هر چند وقت یک بار باید این کار را انجام دهم. مساله دیگر اینکه من تغییر جهت دادن را دوست دارم و نمی‌خواهم همیشه در یک جهت کار کنم چون خیلی اعتقادی به امضا داشتن کارگردان ندارم و دوست دارم خودم را وارد موقعیت‌هایی کنم که بلد نیستم و به اصطلاح در چنگم نباشد و این برایم خیلی لذت بخش است. پروسه تمرین‌های این نمایش نیز با آقای کیانیان برایم تجربه خیلی جذابی بود چون تمرکز من و خود ایشان روی این بود که لایه‌های مختلف متن و جنس بازی را درست دربیاوریم که فکر میکنم موفق هم شده‌ایم. چون پیشنهادی که آقای کیانیان در بحث بازیگری این نمایش می‌دهند خیلی امروزی است. ما در نسل‌های قدیم‌تر بازیگرانمان اصول کمتر چنین پیشنهاداتی می‌بینیم و جنسی از بازی دائما در این نسل تکرار می‌شود اما بازی ایشان هم خیلی به روز است و هم مینیمال و در عین حال تأثیرگذار.
* این انتخاب و شیوه کار کردن در کنار ویژگی های مثبتش، ریسکی هم به دنبال دارد چون وقتی کارگردان با بازیگری بزرگتر از خودش به لحاظ تجربه و تأثیرگذاری همکاری می‌کند، چالش‌های هم برایش به دنبال دارد. البته اصول کارگردان‌های تجربه‌گرا چالش را دوست دارند اما در اینجا شما را دارید که طراح صحنه است، مؤلف است و در حوزه کارگردانی هم صاحب نگاه و ایده است. همه این خصوصیات دست شما را برای کار کردن نبسته بود؟
دشت آرای: من و آقای کیانیان خیلی راحت و روان با یکدیگر کار می‌کنیم و رابطه کارگردان و بازیگر بینمان نیست. انگار سال‌ها با هم کار کرده‌ایم و هیچ وقت به مسأله‌ای با هم برنخوردیم. آقای کیانیان آنقدر خمیر خوبی در دست کارگردان است که شما می‌توانید به هر شکلی که بخواهید آن را در بیاورید و مقاومتی از خود نشان نمی‌دهد حتی پیشنهادات متعددی برای هر صحنه دارد و مدام به شما ایده‌های مختلف میدهد. خب شما به عنوان کارگردان دیگر چه چیزی می‌خواهید. از طرف دیگر این شیوه شما را بدعادت هم می‌کند و دیگر نمی‌توانید با شخص دیگری کار کنید.
* آقای کیانیان تجربه شما در پروسه تولید نمایش «پدر» چطور رقم خورد؟
کیانیان: اولین کاری که من از آروند دیدم نمایش «درباره تصویرت از من تجدید نظر کن» بود که به همراه همسرم هایده به دیدن نمایش نشستیم. در طول اجرای این نمایش من چند بار داوطلب شدم که روی صحنه بروم و هر بار که از میان تماشاگران می‌خواستند یکی را انتخاب کنند من دستم را بالا می‌بردم و فکر کنم ۷-۸ بار روی صحنه رفتم. من اصلا بازیگر بداهه پردازم و بازیگر فیکس نیستم. عروسک نیستم که کارگردان به من بگوید این کار را انجام بده یا نده. بعد از آن در نمایش «بداهه» از من خواست که برایش بازی کنم و پذیرفتم در حالی که در آن نمایش اصلا چیزی به اسم نقش اول یا دوم وجود نداشت و چند بازیگر در صحنه مشغول ایفای نقش بودند و همه به یک اندازه بازی داشتند. اما من عاشق این موقعیت نمایش بودم که در واقع هیچ چیز نیست اما باید تبدیل به چیزی شود.
خب من این شیوه بازیگری را از سالیان دور و زمان دبیرستان که در گروه برادرم تئاتر کار می‌کردم، آموختم و اصلا نوع تربیت من در تئاتر این طور بوده است و زمانی هم که به دانشگاه آمدم به همین دلیل با هیچکس جور نشدم تا اینکه علی رفیعی آمد و من تازه در همکاری با علی رفیعی شکفتم. على رفیعی همیشه میگفت؛ بازیگر باید ۱۰۰ پیشنهاد بدهد تا کارگردان یکی از آنها را انتخاب کند. اما برخی دیگر از بازیگران این مساله را متوجه نمی‌شدند اما من میفهمم او چه می‌گوید. بازیگر در طول تمرین باید بتواند n تا پیشنهاد بدهد تا کارگردان یکی از آنها را انتخاب کند. برای همین است که آروند وقتی به من می‌گوید من الان فلان چیز را می‌خواهم من ایده‌های قبلی را کنار می‌گذارم و آن را برایش اتود میزنم چون ذهنم را مقید نمی‌کنم به اجرای یک چیز. اکثر بازیگرها برعکس هستند و می‌روند که یک کار فیکس شده را انجام دهند و وقتی به آنها می‌گویی کار دیگری را انجام بده می‌مانند که حالا باید چه کار کنند.
دشت آرای: اصلا خیلی از بازیگران با کارگردان درگیر می‌شوند. من خیلی وقت‌ها با این مواجه شدم که بازیگر به من گفته اصلا تو نمی‌دانی که چه چیزی می‌خواهی و کارت را بلد نیستی. در حالی که تمرین تئاتر یک پروسه زنده است و مثلا من روز اول فکر میکردم یک صحنه باید این شکلی باشد اما هرچه جلو رفتیم ایده‌های دیگری پیدا کرده‌ایم و به این نتیجه رسیدم که صحنه باید عوض شود. ما حتی در اجرا هم چیزهایی را تغییر میدهیم چون تئاتر زنده و پویاست.
در این نمایش ما روی جزئیات متن خیلی کار کردیم که ممکن است بخش هایی از آن دیده هم نشود و من نگران بودم که ممکن است این نقطه گذاری‌هایی که در نهایت برای اجرا مشخص کردیم از دست برود اما آقای کیانیان با نظم و دقتی که داشتند همه میزانسن‌های نهایی و فیکس شده را به یاد داشت و همان ها را اجرا کرد.
کیانیان: در کارهای علی رفیعی هم همینطور بود و اکثر بازیگران که سر کار می‌آمدند وقتی با این شیوه روبرو می‌شدند به رفیعی می‌گفتند تو معلوم نیست اصلا چه می‌خواهی. خب معلوم است که او یک چیز کلی می‌خواهد و همه با هم باید به آن برسیم و مثل پارچه‌ای که بافته می‌شود در آخر یک نقش زیبا را شکل میدهد.
در میان کارگردان های هم سن و سال خودم فقط آتیلا پسیانی به این شیوه کار می کند. تازه آتیلا هم مدل خودش کار میکند و با همه بازیگرها این شیوه را در پیش نمی گیرد اما من دو سه کار با او انجام دادم و همینطور راحت بودم و ایده هایم را مطرح می کردم. اما کارگردان‌های دیگر این شیوه از کار یک بازیگر را نمی‌پذیرند و می‌گویند او کلا بازیگر نیست چون مثل دیروز فلان میزانسن یا صحنه را فیکس کردیم اما او امروز آمده و کار دیگری می‌کند. حتی آقای سمندریان هم که از قبل میدانست میخواهد چه کار کند و همه میزانسن‌هایش را حفظ بود من فاسدش کردم.
در نمایش «ازدواج آقای می سی سی پی» من مدام ایده می‌بردم و او به من می‌گفت چرا چیزی را که می‌گویم گوش نمی دهی. من هم میگفتم حرف شما قبول و گوش میدهم ولی این ایده را هم قبول کن. تا جایی که بالاخره یک روز سر تمرین گفت هر کس یک ایده بیاورد ۵ ریال به او می‌دهم و من آنقدر ایده بردم و آنقدر از این ۵ ریالی‌ها گرفتم که یک بار یکی از این سکه‌ها رو به سمتم پرت کرد و گفت دیگر به تو نمیدهم. چون حمید سمندریان این فهم را داشت که وقتی یک دریچه باز می‌شود، می‌تواند از طریق آن نفس بکشد نه اینکه وحشت کند. برای همین بود که با رفیعی ۲ نمایش کار کردم.
* در سینما هم همین چالش‌ها را با کارگردان دارید؟
کیانیان: بله در سینما هم همین است و الان سال‌هاست من وقتی سر صحنه می‌روم با خودم پیشنهاد می‌آورم و معمولا کارگردان به من م‌ گوید ببخشید مگر شما کارگردان هستید. من هم می‌گویم که نه من بازیگرم ولی پیشنهادهایی درباره کار دارم. اما کارگردان بعد از چند روز متوجه می‌شود پیشنهادات من به نفع فیلم است و برای دیده شدن خودم نیست و می‌خواهم ایده‌ای که میدهم به نفع آن سکانس تمام شود. مثلا در سریال «شلیک نهایی» پیشنهادی دادم که در آن، ۵ قسمت من را نشان نمی‌دادند در حالی که تماشاگر در طول این مدت تشنه می‌شود که من را ببیند و وقتی که می‌بیند برایش مثل خوردن یک آب گوارا است.
دشت آرای: در همین نمایش «پدر» هم در صحنه اول من برای آقای کیانیان توضیح دادم که شما روی کاناپه نشسته اید و پشت به تماشاگر هستید. با خودم گفتم الان به من می گوید که این چه صحنه ای است و چطور در صحنه اول پشتم به تماشاگر باشد اما ایشان با روی باز پذیرفت و گفت خیلی هم خوب است. چون من با بازیگران زیادی کار کردم نظر آقای کیانیان درباره اینکه اکثر بازیگران انعطاف پذیر نیستند و ایده های مختلف را نمی‌پذیرند، قبول دارم. مساله دیگری هم که وجود دارد این است که مثلا ایده فلان بازیگر را دیگر نمی‌توان رد کرد چون علاقه عجیبی به پیشنهادی که سر صحنه آورده اند، پیدا می‌کنند و تا روز آخر تمرین می‌خواهند از مسیرهای مختلف به همان ایده پیشنهادی خودشان برسند.
کیانیان: واژه‌ای هم جدید مد شده به اسم «وسط باز» که مثلا میگویند فلانی «وسط باز» است و درباره من هم همین را می گویند. یعنی اینکه بین 2 تا صندلی می‌نشیند، حرف ثابت نمی‌زند و دودوزه باز است در حالی که این طور نیست چون جامعه که تنها ۲ قطب ندارد. جامعه طیف است و من هم یکی از طیف‌هایش هستم. اکستریم سیاه و اکستریم سفید نیستم و آن وسط قرار دارم. با هر ۲ اکستریم هم حاضر هستم صحبت کنم اما این مساله به اصطلاح توی گت هیچکدام از ۲ طیف نمی‌رود.
معتقدم این جستجوی دائم است که لذت تئاتر تمرین کردن را می‌سازد و اینکه مدام بتوانی آزمون و خطا کنیم. ما در نمایش «پدر» چارچوب خودمان را می‌دانستیم و استراتژی مان مشخص بود. می‌دانستیم که در حال تجربه یک بازی مینیمال هستیم که قرار نیست خیلی کارها را در آن انجام دهیم اما درون جزئیات دائما در حال تجربه های متفاوت بودیم. مساله پیشنهاد دور انداختن هم مسأله‌ای است که به نظرم از اهمیت زیادی برخوردار است و اصلا نیاز به یک کلاس درس دارد چون شما باید یک بار به بازیگرانتان یاد بدهید که ایده سر صحنه بیاورند و یک دور دیگر باید به آنها یاد دهید که ایده‌هایی را که آورده‌اند، دور بیندازند. چون خیلی از بازیگران به من می‌گویند ما مدام پیشنهاد می‌آوریم و تو آنها را قبول نمی‌کنی و من هم می‌گویم شما ایده‌هایتان را بیاورید من تصمیم می‌گیرم کدامش را قبول کنم یا نکنم.
کیانیان: به نظر من این حق کارگردان است که مدام بگوید نه. و نگوید آره. من مقاله‌ای خطاب به بازیگران دارم که در آن میگویم مطمئن باشید اولین پیشنهادی که به ذهن شما می‌رسد به ذهن همه رسیده است. حالا دومین پیشنهادی که می‌دهید حتما به ذهن خیلی‌ها رسیده است پس برو سراغ پیشنهاد سوم که از اینجا دیگر کار سخت می‌شود. حالا همینطور بروید تا پیشنهاد دهم و کم کم دیگر به جاهای ترسناکی می‌رسید ولی از پیشنهاد پنجم به بعد دیگر ایده‌تان برای همه نیست و کم کم دارد متعلق به شما می‌شود و همینطور که جلو میروید دیگر این پیشنهاد متعلق به خودتان است.
نکته دیگری که می‌خواهم به آن اشاره کنم درباره لزوم آموزش درست به نسل جوان است. بعد از چند سال است که نمایشی با این امکانات وسیع، دکور خوب، میزانسن و طراحی مناسب روی صحنه رفته است که میتواند برای دانشجویان رشته تئاتر کلاس درس باشد. چرا اساتید دانشگاه‌های مختلف هنر دانشجویانشان را به دیدن این نمایش نمی‌آورند. آن استاد باید خودش بیاید نمایش را ببیند بعد از طرف دانشگاه کل دانشجویانش را به دیدن نمایش بیاورد. مطمئنم دانشگاه هم هزینه بلیت‌ها را پرداخت می‌کند. بعد از آن یک روز آروند دشت‌آرای و یا من را دعوت کند به کلاسش و از ما درباره شیوه کارگردانی و دراماتورژی و بازیگری در نمایش سوال بپرسد. خب حالا این شیوه آموزش به صورت عملی بهتر است یا اینکه به دانشجویان بگویند کتاب مثلا استانیسلاوسکی یا هر هنرمند دیگری را به صورت تئوری بخوانند که آنها هم از زیر خواندنش در می‌روند و الکی میگویند خوانده‌ایم. خیلی جالب است. لقمه آماده جلو چشم اساتید ما قرار دارد اما از آن استفاده نمی‌کنند.
از طرف دیگر تازه ما شانس آوردیم معاون هنری وزارت ارشاد و مدیرکل هنرهای نمایشی و رئیس تئاتر شهر خودشان تئاتری هستند و می‌شود با آنها حرف زد چون قبلی‌ها هیچ اطلاعی از تئاتر نداشتند. متأسفانه فرهنگ ما روز به روز دچار افول شده است و چون بقیه دستگاه‌های دولتی هم فکر می‌کنند هرچه هست زیر سر فرهنگ است، فرهنگ را نابود کرده‌اند و نمی‌دانند که فرهنگ روح جامعه است و اگر فرهنگ را نابود کنند خودشان را نابود کرده‌اند. اصلا یک آدم بدون فرهنگ مگر می‌تواند وجود داشته باشد. فرهنگ روح جامعه است و با این کارها روح جامعه را از بین می‌برند بعد از آن است که جامعه دچار دوقطبی می‌شود چون گفتگویی وجود ندارد و هر کس در جزیره‌ای که برای خودش ساخته زندگی می‌کند.
کیانیان: متأسفانه فرهنگ ما روز به روز دچار افول شده است و چون بقیه دستگاهای دولتی هم فکر می‌کنند هر چه هست زیر سر فرهنگ است، فرهنگ را نابود کرده‌اند و نمی‌دانند که فرهنگ را نابود کرده اند و نمی‌دانند که فرهنگ روح جامعه است و اگر فرهنگ را نابود کنند خودشان را نابود کرده‌اند.
طرف دیگر اپوزیسیون خارج نشین هم متأسفانه باز ۲ راه پیش رؤیت می گذارد یا باید طرف حکومت باشی یا طرف آن‌ها. واژه‌ای هم جدید مد شده به اسم «وسط باز» که مثلا می گویند فلانی «وسط باز» است و درباره من هم همین را می گویند. یعنی اینکه بین ۲ تا صندلی می نشیند، حرف ثابت نمی زند و دودوزه باز است در حالی که این طور نیست چون جامعه که تنها ۲ قطب ندارد. جامعه طیف است و من هم یکی از طیفهایش هستم. اکستریم سیاه و اکستریم سفید نیستم و آن وسط قرار دارم. با هر ۲ اکستریم هم حاضر هستم صحبت کنم اما این مساله به اصطلاح توی گت هیچکدام از ۲ طیف نمی رود.
* آقای کیانیان این شیوه از بازیگری محدودتان نمی‌کند چون کارگردان‌هایی که به این سبک و سیاق کار کنند کم هستند.
کیانیان: بله برای همین هم است که من کم کار کردم چون اصلا لذت نمی‌برم. لذت من در تئاتر با سینما فرق می‌کند. در سینما وقتی فیلمبرداری تمام میشود لذت من هم تمام شده است و دیگر با بقیه‌اش کاری ندارم. البته خوشم می‌آید دیده شوم اما کیف نمی‌کنم اما در تئاتر دوره تمرین یک کیفی دارد و اجرای کار یک کیف دیگر.
* در چندسال اخیر فلوریان زلر هم در دنیا و هم در ایران شناخته و محبوب شده است و نمایشنامه «پدر» هم یکی از بهترین نمایشنامه‌های زلر است هم شخصیت‌پردازی اصولی دارد و هم فضاسازی و طراحی درستی برای اثرش انجام داده و در عین اینکه در این نمایشنامه از آثار عامه پسندش فاصله گرفته در میان سه گانه «پدر»، «مادر» و «پسر» نیز از بقیه جذاب‌تر است. از طرف دیگر وقتی متن نمایشنامه را می‌خوانید می‌بیند که کار آنقدر کامل نوشته شده است که شاید جای کار زیادی به کارگردان ندهد چون با خودتان می‌گوئید نمایشنامه آنقدر دقیق و کامل نوشته شده که کارگردان می‌خواهد چه نوع طراحی برای اجرای صحنه‌ای آن داشته باشد. نکته دیگر اینکه نمایشنامه «پدر» نمایشنامه بازیگرمحور است و آنقدر به بازیگر جای مانور می‌دهد که خواه ناخواه کارگردانی در آن کم رنگ دیده می‌شود. به نظر می‌رسد شما برای دراماتورژی، کارگردانی و طراحی بصری نمایش کار سختی در پیش داشتید تا در عین اینکه نمایشی کاملا مینیمال و ساده را می‌بینیم و با وجود تلاش برای دیده نشدن با فضایی روبرو باشیم که برای آن طراحی کاملی در نظر گرفته شده است.
مارین ون هولک: خیلی کنجکاوم که نظرات شما را در مورد اینکه در دراماتورژی و کارگردانی چه ویژگی‌های به نمایشنامه اضافه شده است، بشنوم چون شاید از بیرون بهتر بتوان در مورد نمایش نظر داد.
* در دراماتورژی بیشتر تلاش برای فضاسازی متفاوت نسبت متن به چشم می آید تا تغییر محتوایی.
ون هولک: بله درست است. این مساله برای من و آروند سوال بود که چه چیزی می‌توان به متن اضافه کرد. کاری که ما کردیم این بود که با کامل بودن متن نجنگیدیم و خودمان را مجبور نکردیم که حتما امضای خاصی روی کار بگذاریم و بگوییم ما این کار را روی متن انجام دادیم. وقتی یک چیزی کامل است چرا باید تغییرش داد.
از نظر من همه این مسائل به Ego (من) باز می‌گردد و وقتی در کاری بحث پیش می‌آید برای این است که کسی می‌خواهد بگوید «من» بیشتر می‌دانم ولی وقتی دغدغه یک گروه اجرای درست یک کار می شود دیگر چنین مسائلی مطرح نیست چون همه با هم همکاری می‌کنیم، پیشنهاد می‌دهیم و کسی رئیس نیست. درست است که کارگردان دیدگاه خاص خودش را دارد و حرف آخر را او می زند اما همه ما پشت او هستیم چون قرار است کارگردان همه ما را به یک سمت هدایت کند.
ون هولک: کاری که ما در نمایش «پدر» کردیم این بود که با کامل بودن متن نجنگیدیم و خودمان را مجبور نکردیم که حتما امضای خاصی روی کار بگذاریم و بگوییم ما این کار را روی متن انجام دادیم. وقتی یک چیزی کامل است چرا باید تغییرش داد.
با این متن نیز همینطور برخورد کردیم چون نمایشنامه آنقدر خوب نوشته شده بود که متوجه شدیم هرچقدر به لایه‌های زیرین آن می‌رویم لطافت بیشتری را شاهد هستیم و ما هم تلاش کردیم روی همین ویژگی کار کنیم و آن را در کارمان پررنگ کنیم. در همین راستا روی حس های نامحسوس و کوچکی که بین آن و آندره جریان دارد و شاید برای اولین بار که متن را می‌خوانیم آنها را پیدا نکنیم، کار کردیم چون رابطه پدر و فرزند خیلی رابطه پیچیده و لایه‌داری است و نمی‌شود در یک جمله ساده آن را تعریف کرد.
دشت آرای: در برخورد با نمایشنامه «پدر» زلر اصول می توان سه انتخاب انجام داد. اول اینکه از زاویه دید تماشاگر نگاه را روی متن انجام دادیم. کرد که یک فرد مبتلا به آلزایمر را چطور می بیند یعنی مخاطب را در موقعیت یک فرد آلزایمری قرار داد. دیگر اینکه همه وقتی یک چیزی کامل است این جهانی که در نمایشنامه روایت می شود در مغز آندره اتفاق افتاده و مخاطب از مسیر ذهن او اثر را می بیند و سومین چرا باید تغییرش داد رویکردی که می توان داشت یک خوانش فرامتنی از نمایشنامه است که در آن اتفاقات نمایش از زاویه دید افرادی بیرون
ماجرا به زندگی آندرہ روایت می‌شود. خب ما هیچکدام از این سه رویکرد را برای اجرا انتخاب نکردیم بلکه ترکیبی از این سه ویژگی را برای طراحی نمایشمان برگزیدیم.
از طرف دیگر خوانش تازه ای هم داشتیم که در آن بخش‌هایی از نمایشنامه را تقویت کردیم. مثلا در سه صحنه اول تصمیم گرفتیم داستان به شیوه‌ای به مخاطب انتقال داده شود که انگار بقیه کاراکترهای نمایش مشکل دارند و در حال توطئه چیدن هستند اما آندره آدم سالمی است که همین مساله بازی سختی را برای آقای کیانیان به وجود می آورد چون همزمان که باید خودش را خیلی سرحال نشان می‌داد باید رگه‌هایی هم از بیماری را به نمایش می‌گذاشت که در صحنه‌های بعدی تماشاگر با مراجعه به آن کدها متوجه بیماری آندره میشد. همین که ما در سه صحنه اول نمی‌خواهیم به تماشاگر بگوییم که آندره مریض است اتفاق خوبی را رقم زده و مخاطب ابتدا یک برداشت دیگر دارد و بعد قضیه را متوجه می‌شود.
من همیشه دوست دارم برای تماشاگر ایرانی یک پیش فرض اولیه را بسازم و بعد آن پیش فرض را برایش خراب کنم. اینجا هم کاری را کردیم که در نمایشنامه نیست چون زلر از صحنه دوم به مخاطبش می‌گوید که آندره آلزایمر دارد ولی ما از صحنه چهارم به بعد این کار را کردیم. در واقع ما در سه صحنه اول به طرز بی‌رحمانه‌ای همه چیز را از خودمان گرفته‌ایم. موسیقی خیلی کمی داریم و صحنه کند است و حرکت نمی‌کند و همه چیز روی دوش بازیگر است.
* همین مساله ممکن است تماشاگر را در ابتدای نمایش پس بزند.
دشت آرای: دقیقا همین ریسک را کردیم و معتقد بودم اگر بتوانم این پیچ را رد کنم از این به بعد تماشاگر با کار همراه می شود. جدای این مساله معتقدم علیه این متن حرکت کردن و گفتن اینکه من این کار را با متن زلر انجام دادم درست نیست. موافق کارهای عجیب و غریبی که این روزها باب شده است و مثلا می‌گویند من نمایشنامه «پدر» را دونفره یا تک نفره اجرا می کنم، یا اصلا شخصیت آندره را تبدیل به زن میکنم، نیستم. در صورتی که مؤلف بودن به این معنا نیست و اگر من می‌خواهم این نمایشنامه را کار کنم حتما از متنش خوشم آمده که چنین تصمیمی گرفته‌ام. من هم ساختمانی که زلر در «پدر» طراحی کرده را خیلی دوست داشتم چون آنقدر این ساختمان جالب و جذاب طراحی شده که چالش شما این است که چطور آن را روی صحنه اجرا کنید.

ادامه دارد ...

امیر مسعود، سپهر، احسان مشعل چی و fateme soleimani این را خواندند

برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید

تئاتر

مهتا کریمی (mahtakarimi) درباره نمایش پدر i

درخشش غول آسای یک بازیگر
درباره نمایش پدر و حاشیه هایی از مسابقات کشتی قهرمانی جهان

1- فیلم پدر را با بازی نبوغ آمیز آنتونی هاپکینز دیده بودم و به خاطر همین خیلی راغب به دیدن نمایش پدر در تئاتر شهر نبودم. فکر می‌کردم چه چیزی قرار است به آن متن و آن بازی زیبا اضافه شود؟ فیلمی که جدا از امتیازات و ضعف‌هایش به شدت تماشاگر خود را منقلب می‌ساخت. اما اسم آروند دشت‌آرای به عنوان کارگردان قلقلک دهنده بود. کارگردان متخصص کار با روایت‌های باز و نیمه تمام، موقعیت‌های بداهه و روان کردن رشته‌های روایت در راههای ناشناخته. حالا او کارگردان یک متن شسته رفته اروپایی بود و خب این می‌توانست چالش جذابی باشد. نکته دوم دیدن کیانیان روی صحنه نمایش بود. سال‌ها قبل، شاید سی سال پیش از دیدن بازی او در نمایش بازی استریندبرگ به کارگردانی حمید سمندریان خاطرات بسیار خوشی داشتم و بعدها در سینما به ندرت آن درخشش حیرت انگیز را از کیانیان دیده بودم. پس رفتیم تئاترشهر، با مساعدت خانم کریمی که هماهنگی‌ها را انجام داد. در انتهای نمایش باید اعتراف کنم که با تمام خودآگاهی‌ام بر داستان و عاقبت آن، دچار نوعی شکستگی و از هم گسیختگی روحی شده بودم. شیوه روایت دشت‌آرای و استفاده خلاقانه‌اش از موتیف‌های متنوع نمایشی مقاومت بیننده را در هم می‌شکست. روایت نمایشی او فراتر از روایت سینمایی فلوریان زلر قرار می‌گرفت. به خاطر نقطه دیدهای مناسبی که دشت‌آرای در پرده‌های مختلف نمایش انتخاب می‌کرد. از آن سو رضا کیانیان باز هم به یادمان آورد که چه بازیگر غریبی است. روان، مسلط و بدون ذره‌ای اتلاف‌واشتباه. کیانیان در عرصه سینما بازیگر خوبی است اما در عرصه نمایش ... دیدن ادامه ›› بی اغراق یک غول به تمام معناست. اگر اهل نمایش هستید دیدن پدر را در تئاتر شهر از دست ندهید...
2- در مواجهه‌های مستمر کشتی گیران ایرانی با آمریکایی‌ها آنچه جلب توجه می‌کرد اخلاق و مرام آمریکایی‌ها بود که با حریفان خود با احترام برخورد می‌کردند. چه برنده می‌شدند (مثل باروز و تیلور) و چه می‌باختند مثل کاکس، هر چند یک گزارشگر شبکه ورزش وقتی یک ایرانی مقابل یک آمریکایی قرار می‌گرفت از الفاظی مثل گاوچرون و اینطور چیزها در توصیف آمریکایی‌ها استفاده می‌کرد اما آنچه ما دیدیم ادب و مردانگی در مقابل حریفان ایرانی خودشان بود. حواستان باشد.
3- کامران قاسمی‌پور دومین طلای جهانی خود را کسب کرد تا وارد لیگ نام‌آوران کشتی ایران شود. او دو سال سرنوشت‌ساز پیش روی خود دارد. جهانی ۲۰۲۳ و سپس المپیک پاریس. باید دید این دو سال را قاسمی‌پور با درخشش به پایان خواهد رساند؟ آیا او طلای المپیک را به دست می‌آورد؟ مشکل اینجاست که در المپیک مسابقات در هشت وزن برگزار می‌شود و در مسابقات جهانی درده وزن. شاید او مجبور شود به یک وزن پایین‌تر بیاید و با حسن یزدانی رقابت کند و شاید هم به یک وزن بالاتر کوچ کند. کامران قاسمی‌پور حالا یک نقطه درخشان در کشتی ایران است.
4- و بالاخره از حق نگذریم کارنامه کشتی آزاد ایران قابل قبول بود. پنج فینالیست، در حالی که امیر حسین یزدانی نیز به خاطر قرعه اسرائیل از مسابقات کنار کشید، کارنامه قابل قبولی است. هرچند مشخص است که رقابت را به آمریکایی‌ها باخته‌ایم اما هر چه هست گرفتن هفت یا هشت مدال با ۹ کشتی‌گیر در هر حالتی یک موفقیت محسوب می‌شود.

امیر مسعود و سپهر این را خواندند
سعید کُهساری، فربد اهورابنده و حامد کرمی این را دوست دارند

خریدار

سعید کُهساری (saeidtm)

از تفسیر شما لذت بردیم
اگر درباره افت لیورپول هم بنویسید
خوشحال میشیم

دوست‌دارم

پاسخ

فربد اهورابنده (farbodahoora)

بنده هم بسیار لذت بردم و تقاضا دارم در تحلیل‌های آینده به بازی خانم رشیدی و اینکه بالاخره اریک تن‌هاگ هلندی می‌تواند منچستر را به روزهای اوجش بازگرداند یا خیر، بپردازید. با سپاس فراوان.

دوست‌دارم

پاسخ

خریدار

سعید کُهساری (saeidtm)

فربد اهورابنده

بنده هم بسیار لذت بردم و تقاضا دارم در تحلیل‌های آینده به بازی خانم رشیدی و اینکه بالاخره اریک تن‌هاگ هلندی می‌تواند منچستر را به روزهای اوجش بازگرداند یا خیر، بپردازید. با سپاس فراوان.

اگر توانایی کنترل رونالدو داشته باشه
میتونه

دوست‌دارم

پاسخ

نظردهی

برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید

تئاتر

مهتا کریمی (mahtakarimi) درباره نمایش پدر i

درباره نمایش "پدر" به کارگردانی آروند دشت‌آرای
آن پدر که دوستش میداشتیم

فلوریان زلر، نویسنده به نسبت جوانی است که با خلق فضاهای ملموس اما با فرم‌هایی که گاه نامتعارف می‌نماید، این روزها مورد استقبال علاقه‌مندان درام‌های تئاتری در سرتاسر جهان است. او که در سال ۱۹۷۹ متولد شده و تعدادی رمان و نمایشنامه پرفروش نوشته، در «پدر» به جایگاه یک پدر با اطرافیانش می‌پردازد؛ پدری که این روزها گرفتار آلزایمر شده و به تدریج رابطه‌اش با واقعیت پیرامونی دستخوش بحران است و از این باب در مسیر تنش و طردشدگی. فلوریان زیر به خوبی توانسته با فرمی که انتخاب کرده، فضای مغشوش، غیرقابل اعتماد و در آستانه فروپاشی ذهن یک انسان ۸۰ ساله را بازنمایی کند. فرم نوشتاری زیر معطوف است به ذهنیت شخصیت آندره. درام براساس واقعیتی شکل می‌یابد که این مرد پا به سن گذاشته از محیط پیرامونی درک می کند. اما مسئله اینجاست که روایت هر چه به پیش می‌رود این حقیقت تلخ بیش از پیش آشکار می‌شود که تمامی آن آدم‌هایی که آندره در مکان‌های مختلف ملاقات می‌کند الزاما واقعی نیستند. این درهم آمیختگی وهم و واقعیت، بیش از همه شخصیت «آن» یا دختر آندره را دچار بحران می‌کند. این زن میانسال که بعد از سال‌ها جدایی از همسر اولش با مردی به نام «پییر» آشنا شده و به تازگی ازدواج کرده، این روزها هنگام نگهداری از پدر آلزایمری خویش، با این پرسش مواجه شده که آیا بهتر است پدر را در خانه نگهداری کند یا به خانه سالمندان بسپارد. این چالشی است اخلاقی که تا به انتها ادامه می‌یابد و با انتقال آندره به مکانی با تخت‌های بیمارستانی پاسخ ناگزیرش را دریافت می‌کند. اینکه در جهان ... دیدن ادامه ›› شتابناک و سرمایه سالارانه دوران معاصر، دیگر مثل ایام گذشته نمی‌توان با «خانواده گسترده» به حیات خود ادامه داد و بهتر است کسانی چون آندره را به مراکز درمانی چون بیمارستان یا خانه سالمندان سپرد.
آروند دشت‌آرای در مقام کارگردان بعد از آثار تجربی که این سال‌ها بر صحنه آورده، این بار به سراغ نمایشنامه‌ای رفته که چندان نمی‌تواند ادامه منطقی تجربه گرایی‌هایش باشد. از این باب فی‌المثل می‌توان به نکاتی اشاره کرد چون استفاده از بازیگران کمابیش شناخته شده، حضور در سالن اصلی تئاتر شهر، طراحی صحنه نامتعارف و پرهزینه. نمایش پدر مسیر تازه‌ای است که می‌توان آن را نوعی گسست زیباشناسانه آروند دشت‌آرای با گذشته‌اش دانست. بازیگرانی چون رضا کیانیان در نقش «آندره»، لیلی رشیدی به عنوان «آن» و سعید چنگیزیان در مقام «پیپر» و دیگرانی که در این اجرا حضور دارند، در تلاش هستند فضای نمایشی فلوریان زلر را با قرائت هرمنوتیکی کارگردان همراه سازند. به لحاظ نقش آفرینی می‌توان لیلی رشیدی را به نسبت دیگر بازیگران، بیشتر در خدمت اجرا دانست. چرا که او در تلاش است پیچیدگی و موقعیت متزلزل شخصیت «آن» را در خانواده‌ای که در آن روزگار می‌گذراند به نمایش گذارد بی آنکه از خود چیزی بر آن شخصیت بیفزاید. اما برای رضا کیانیان که قرار است نقش پدر یا آندره را بازی کند مسئله اندکی متفاوت است. گویی او در یک جنگ نابرابر با آنتونی هاپکینز قرار دارد که نقش پدر را به شکل حیرت انگیزی ایفا کرده است. کیانیان کار سختی دارد و تلاش کرده خودآیینی خویش را در قبال هنرنمایی بلامنازع هاپکینز حفظ کند. اما از یاد نبریم که چگونه فیلم پدر براساس نماهای نزدیک ساخته شده و نمایش پدر بر فاصله‌مندی و حضور در یک چشم انداز دور. بنابراین در تمام روایت یک ساعت و نیمی اجرا، با چشم اندازهایی در فاصله از تماشاگران مواجه خواهیم بود که نمی‌توانند قدرت تأثیرگذار نماهای نزدیک از صورت کسی چون هاپکینز را برای مخاطبان بسازد. هاپکینز از طریق نماهای نزدیک، راحت‌تر می‌تواند توجه تماشاگران را به عواطف و احساسات یک پدر در حال زوال جلب کند و رضا کیانیان می‌بایست در یک نمای با فاصله، از طریق تمامی بدن و ژستهایش این انتقال عواطف را امکان پذیر کند. بنابراین قیاس مابین هاپکینز و کیانیان بدون این مقدمه، بیشک غیرمنصفانه خواهد بود. در رابطه با شخصیت پیپر با بازی سعید چنگیزیان می‌توان گفت که او به مانند گذشته عمل می کند. یادآور نمایش‌هایی چون ایوانف و بی‌تابستان امیر رضا کوهستانی. چنگیزیان شاید اینجا در اوج نباشد اما همچنان کارش را خوب بلد است و شخصیت پییر را به شکل قابل قبولی بر صحنه اجرا می‌کند. اما شاید مهمترین چالش نمایش پدر، طراحی صحنه نامتعارفی باشد که خود آروند دشت‌آرای آن را تدارک دیده است. یک سازه عظیم و دو تکه با اجزایی که قابلیت جابه‌جایی دارند و قرار است ذهنیت متلاطم آندره را بازتاب دهند. البته این جابه جایی‌های پر تعداد، در نهایت می‌تواند در خدمت فضاسازی نمایش قرار گیرد و تمهیدی باشد برای بازنمایی مکان‌هایی مختلف چون خانه آندره، خانه «آن» و محیطی چون بیمارستان یا خانه سالمندان. این فضای سیال و بیقرار، مانند جایگاه پدر در دوران معاصر است، مدام در حال جابه جایی، گاه هراسناک و گاه آرامش بخش. پدرهایی که همانطور که عاشقشان هستیم در نهایت مجبور می‌شویم آنان را به خانه سالمندان بسپاریم.

نیلوفر ثانی، Mary، امیر مسعود، سپهر و مینا ۱۲& این را خواندند
مهدی تقوی و ناهید الوندی این را دوست دارند

برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید

تئاتر

مهتا کریمی (mahtakarimi) درباره نمایش پدر i

گم‌گشتگی در هزارتوی ذهن ...
درباره نمایش پدر به کارگردانی آروند دشت‌آرای
۔ سارا سالک
کارشناس ارشد کارگردانی تئاتر
بر صحنه تالار اصلی تئاتر شهر؛ رضا کیانیان سلطان صحنه است. علاقه‌مندان و تماشاگران حرفه‌ای تئاتر، پس از یک رکود چندین ساله در این هنر به واسطه همه گیری بیماری کرونا) حظ می‌برند از ایستهای تئاتری، صداهای پخته و رسا که فضای تالار را می‌شکافد، تابلوهای نمایشی و فیگورهای تئاتری دلچسب...
زمانی که تماشاگر وارد سالن می‌شود، رضا کیانیان به‌روی صحنه خوابیده است. از همان جا ارتباط برقرار می‌شود و تماشاگر همچنان که به دنبال صندلی خود می‌گردد، نیم نگاهی هم به صحنه دارد. دکور بزرگ سفید؛ ساده، شکیل و بسیار کاربردی است. داستان نمایش درباره رابطه و زندگی مردی (رضا کیانیان) که دچار بیماری آلزایمر شده با دخترش (لیلی رشیدی) است. نمایشنامه دیالوگ محور است، ولی ریتم و تمپو (ضرباهنگ درونی) آنچنان در صحنه مسلط است که احساس خستگی به تماشاگر دست نمی‌دهد. این موضوع باعث شده که تماشاگر آرام همپای نمایش به سوی اضطراب و غلیان درونی پیش برود. نمایش «پدر»، درواقع یک تراژدی مدرن است. ژانری ... دیدن ادامه ›› که برخلاف نوع کلاسیکش ابرقهرمان خداگونه ندارد. قهرمانی که به جنگ خدایان برود و چنین و چنان کند. در اینجا پروتاگونیست، یک مرد معمولی است. انسانی بی‌دفاع که زمان را گم می کند. آدم‌ها و مکان‌ها می‌آیند، می‌روند و در هم ادغام می‌شوند. زمان پس و پیش می‌رود و انسان تنها و کوچک در هزار توی ذهن خود سردرگم و گم‌گشته می‌شود. اینجا زمان اهمیت دارد... کی؟ کجا؟ چگونه؟! به راستی چه قدر از زمان‌ها، مکان‌ها و آدم‌هایی که در طول زندگی با آنها در ارتباط بوده‌ایم وجود دارند. کدام یک از آنها هنوز ملموس هستند؟ انسان در کجای خاطرات، خود را می‌یابد یا گم می‌کند...
آروند دشت‌آرای، کارگردانی است که در نمایش «پدر»، مهار سالن بزرگ تئاتر شهر را به دست گرفته و بر آن تسلط کامل دارد. طراحی صحنه و دکور بسیار به او در این مهم کمک کرده است. میزانسن‌ها دقیق و حساب شده است و هرگز تعادل و بالانس صحنه به هم نمی‌خورد. همانطور که اشاره شد، نمایش دیالوگ محور است. اما اکتهای درونی بازیگران و عناصر صحنه، خطوط نانوشته متن را خوانا کرده و آنچه کارگردان می‌خواهد انتقال دهد در همه آنها مستتر است. همچنان که اجرا به جلو پیش می‌رود، فضای سالن از سروصداهای اندک و جنب و جوش‌های گاه و بیگاه تماشاگران فرو می‌افتد، سکوتی محض همه جا را پر می‌کند. اجرا تمام می‌شود و تماشاگران بی‌وقفه تشویق می‌کنند. نمایش «پدر» نوشته «فلوریان زلر» با کارگردانی و طراحی صحنه آروند دشت‌آرای در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به روی صحنه است. بازیگران این نمایش رضا کیانیان، لیلی رشیدی، سعید چنگیزیان، مارین ون‌هولک، سوگل خلیق، بهزاد کریمی و نجوا صاحب‌الزمانی هستند. این نمایش از ۸ شهریور آغاز شده و تا ۲۰ مهرماه در ساعت ۲۰ به صحنه می‌رود.

سپهر، نرگس رضوی، امیر مسعود، حمیدرضا مرادی و بردیا ثابت این را خواندند
امیرمسعود فدائی، امین قبادی و سوسن رحیمی ثابت این را دوست دارند

برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید

تئاتر

مهتا کریمی (mahtakarimi) درباره نمایش پدر i

نگاهی به نمایش «پدر» به کارگردانی آروند دشت آرای
آلزایمر هاپکینز، آلزایمر کیانیان
ابراهیم عمران
بعد از درخشش آنتونی هاپکینز و اولیویا کلمن در فیلم پدر و خاطره خوب از بازی ها، بسیار سخت است با این پس زمینه به تماشای نمایش «پدر» به کارگردانی «آروند دشت آرای» نشستن. همانقدر که کارگردانی فیلم پدر برای فلوریان زلر ریسک بزرگی بود که از آن موفق بیرون آمد؛ برای مخاطبی که فیلم را دید طی یک سال قبل؛ چالش ذهنی ایجاد می کرد و ناخودآگاه قیاسی صورت می گرفت. هرچند در دو مدیوم متفاوت سینما و تئاتر. با این پیش و پس زمینه فکری تیم این نمایش به باورم تا حد زیادی سربلند بیرون آمد
رضا کیانیان با طنازی خاصی و با بهره مندی از تجربه فیلم «کفش هایم کو» پوراحمد که آن هم درباره آلزایمر بود؛ توانست مخاطب را در صندلی بی‌حرکت و بی‌نگاه کردن به ساعت نگاه دارد. قصه پرغصه فراموشی برای خانواده هایی که درگیر آن هستند بسیار درداور است و باید دید و از نزدیک مشاهده کرد چه رنجی طرفین ... دیدن ادامه ›› می برند. لحظه هایی که آندره داستان گریه می کند و دردی عظیم از فراموشی را به دوش می کشد یا بی قراری‌های دخترش (لیلی رشیدی) را مخاطب می بیند؛ نمی‌تواند بی‌تفاوت از کنار آن بگذرد. هر چند متاسفانه مخاطب کمی نا آشنا به قصه نمایش نامه در برخی دقایق اجرا می‌خندد؛ که به باورم تمایز بین طنازی نقش و اصل داستان را در نمی‌یابد.
فشاری که فرد دارای فراموشی در ناخودآگاه ذهنش تحمل می کند و یارای بیان آن ندارد؛ آنچنان دردآور است که با موسیقی صحنه و دکور بجا، همخوانی درستی پیدا می کند. مخاطبی که فیلم تحسین برانگیز زلر و بازی اسکار به ارمغان آورده سر هاپکینز هشتاد و چند ساله را دیده است؛ فضای آن آپارتمان و این صحنه تئاتر را ممزوج می‌کند در ذهن. ترجمه سلیس اثر و واژگان ادا شده بازیگران در کنار کارگردانی هدفمند دشت‌آرای برای مخاطب دلنشین از آب در آمد.
هر چند به شخصه بازی سعید چنگیزیان با آن پس زمینه ذهنی مخاطب از او را کمی اغراق شده می بینم با همه تلاشی که کرد تا نقش را در آورد. برعکس حضور سوگل خلیق با کمی دیالوگ را پربارتر می بینم. حضوری که در کنار کیانیان تکمیل شد. و عصبیت و رنج پدری را نشان داد که یارای مقابله با بیماری را ندارد. ساعت و دقیقه به دقیقه برایش تالم روحی دارد. هرچند خود آنچنان آن را متوجه نباشد.
به باورم لیلی رشیدی در کارنامه تئاتری‌اش باید این نقش را یکی از ماندگارترین کارهایش بداند.

ادای درست واژگان و حس درماندگی را عالی و بی نقص ادا کرد. هم زندگی می‌خواست در لحظه و هم نوعی فرار از درد و رنج پدر. همه اینها در کمتر از یک دقیقه اتفاق می‌افتاد. به خاطر آورده شود آنجایی که چای می‌نوشد و فارغ از رنج پدر است. یا سر میز شام انگار کل غم عالم او را در بر گرفته است. نمایش پدر را باید دید. باید پیشنهاد داد به خانواده هایی که با این بیماری و بیمار درگیرند. شاید کمی از آلام‌شان کاسته شود. درد را درمانی نیست.
ولی می‌توان برای روزهایی هم با این بیماری رفاقت داشت. آنسان که دختر و پدر با هم برای لحظاتی خوش بودند. برای دقایقی هم انزجار از هم داشتند. چاره‌ای جز کنار آمدن نیست و شاید هم پناه بردن به خانه سالمندان. تعارفی در فرجام این بیماری نیست. شاید فقط کمی بهتر و افزونتر بتوان آن را فهمید و فهماند. نمایش پدر می‌تواند به اندازه فیلم پدر در ذهن‌ها بماند. برای بازیگرانش هم کارنامه‌ای درخشان نام گیرد. راستی مگر می توان کتمان کرد نمایشنامه ای جهانی زمانی جهان شمول‌تر می‌شود که با خرده فرهنگ‌های هر جغرافیایی عجین شود. که این مهم با بینش و نگاه کارگردان و بازیگران ایرانی انجام شد. هرچند بسیار غیر ملموس و زیر پوستی با درایت کارگردانی ایرانی

نرگس رضوی، سپهر و امیر مسعود این را خواندند
mojtaba irandoost و امین قبادی این را دوست دارند

خریدار

سحر درکی (u.dl6aw0)

نمایش بسیار تاثیر گذار با بازی درخشان رضا کیانیان و لیلی رشیدی عزیز
محو اجرا و صحنه نمایش شدم سپاس از همه دست اندر کاران

دوست‌دارم

پاسخ

نظردهی

برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید

تئاتر

مهتا کریمی (mahtakarimi) درباره نمایش پدر i

تمجید فرزاد حسنی از رضا کیانیان؛
پخته‌ترین، ظریفکاری شده‌ترین و اندیشمندانه‌ترین کار شما
نمایش «پدر» به کارگردانی آروند دشت‌آرای روزهای اول اجرای خود را در سالن اصلی تاترشهر سپری می‌کند. فرزاد حسنی پس از تماشای این نمایش در صفحه شخصی خود بازی کیانیان را در «پدر» تحسین کرده و نوشت:
سال‌هاست نگاهتان می‌کنم و خودتان می‌دانید که چقدر دوست‌تان دارم. امشب بر روی صندلی حتی تکیه ندادم؛ برایم مهم بود که چه می‌کنید. هربار که روی صحنه بوده‌اید من اینگونه بوده‌ام: متلاطم، مشتاق و هیجان‌زده.
می‌ترسیدم امشب فرق کنم یا شما فرق کنی. خوش حالم که امشب هم همان بودید که باید باشید. هنوز «تمام وسوسه‌های بازیگری» با شماست.
تا آنجا که دیده‌ام و به یاد دارم، این پخته‌ترین، ظریف‌کاری شده‌ترین و اندیشمدانه‌ترین حضور شما بر صحنه است. من با شما ذوق می‌کنم .

امیرمسعود فدائی، سپهر، امیر مسعود و مینا ۱۲& این را خواندند
مهدی حسین مردی و کیارش مسیبی این را دوست دارند

برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید

مهتا کریمی فعال هنری

زمینه‌های فعالیت

بخشی از آمار تیوال

مهتا کریمی فعال هنری

مدیر پروژه

امور رسانه‌ای

روابط عمومی

تبلیغات

زمینه‌های فعالیت

بخشی از آمار تیوال