به بهانه برگزاری سی و ششمین دوره جشنواره تئاتر فجر و پوستر آن

حتما درباره موضوع تناسب فرم و‌ محتوی در آثار هنری بسیار شنیده‌‌اید. امسال هنرمندی در سی‌و ششمین دوره جشنواره تئاتر فجر این مفهوم را در حدی متعالی با طراحی پوستر این جشنواره به معرض دید عموم گذاشت. انگار او یک تنه تمام موضوع تئاتر امروز ایران را در یک قاب تعریف کرد که شاید حاصل پژوهش سالیان محققین هم نمی‌توانست به این زیبایی پاسخگوی نیاز اجتماع در تحلیل اجتماعی تئاتر ما باشد.
این قاب در زمینه‌ای«زرد» شکلکی را نشان می‌دهد که در عین چشمک زدن به ما زبان‌درازی می‌کند.
این به واقع ماحصل ۳۶ سال جشنواره تئاتر فجر است که تئاتر این کشور را به سخره گرفته است. ۳۶ سال دوری از اجتماع، ۳۶ سال دهن‌کجی به مردم، ۳۶ سال هنرمند را به موجوداتی اخته و عقیم در ارتباط ارگانیک‌شان‌ با اجتماع بدل کردن و چه رنگی می‌توان بهتر از «زرد» برای توصیف این هنرمندان یافت؟
زبان درازی که می‌گوید گرچه درب تئاترها در شهرهایی که سابقه طولانی در هنرنمایش داشته‌اند تخته شده است و به جای آن سالن‌های عروسی باز شده است(شهرستان‌ها و روستاها که بماند)، در عوض دائما دم از هنر و مردم و گفتگو و نقش تئاتر در اجتماع زده می‌شود. دروغی که هرگز در طول این ۳۶ سال تبدیل به خار ... دیدن ادامه ›› نشده تا گلوی مسئولینی که دائما آن را به خورد مردم می‌دهند را بگیرد تا بودجه‌های کلان این جشنواره را مبادا صرف تئاتر بیچاره کشوری کنند که اصولا جایگاهی بین مردم ندارد و پولی است که از دسترنج همین مردم برای جمعی شبه‌هنرمند و باند مافیایی مفت‌خور خرج می‌شود تا به این مردم بدبخت بگویند بر سر در «مستراح هنر» طاق نصرت میلیاردی بسته‌ایم. این زبان دراز صورتی بیرون آمده خطاب به همین مردم زحمتکش است تا در دهه فجر بدانند و آگاه باشند. آن چشمک خطاب به هنرمندان بیچاره‌ای است که گرچه از پاسخگویی به ابتدایی‌ترین حقوق صنفی ایشان ۳۶ سال است که خبری نیست اما می‌توانند به صرف چای و شیرینی حداقل به مدت چند روز در سال خوشحال باشند. این چشمک با غمزه به آنها می‌گوید ۳۶ سال صبر کرده‌ای، باز هم به همین منوال که بی‌رگ و خاصیت هستی بمان تا صبح دولتت بدمد! از تو راضی هستیم که صدایت درنمی‌آید و هر چه محکم‌تر به سرت می‌کوبیم هر سال قدت کوتاه‌تر می‌شود و ما همین را می‌خواهیم. این چشمک نشانی از رضایت مسئولین تئاتر کشور است از هنرمندان دست‌پرورده‌اش در طول این ۳۶ سال که اگر دنیا را آب ببرد آنها را خواب برده است و در اوج فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی‌شان انگشت لایک(بیلاخ) رنگی‌شان را به ملت نشان می‌دهند یا باران تسلیت نثارشان می‌کنند و همیشه در «اعتدال» بسر می‌برند اما هرگز از ریشه فقر، بیکاری، شکاف جنسیتی، بی‌عدالتی سخنی به میان نمی‌آوردند تا مبادا مغضوب شوند و با برچسب «سیاه‌نمایی» ممنوع‌الجشنواره. این خنده نقش بسته بر صورت این شکلک نشان بی‌غمی این جماعت است.
اشکال هندسی مربع و مستطیل حکایت از چهارچوب‌های بسته مشخصی دارد که داخل این چهارچوب‌ها هنر اصولا می‌تواند وجود داشته باشد و از سایه سانسور(ارزشیابی) بر این هنر حکایت می‌کند: تو هستی در چهارچوبی که ما به تو می‌گوییم. جشنواره تئاتر فجر جشنواره چهارچوب‌هاست و افرادی که در این فضا مورد قبول واقع شده‌اند. هنرمندانی که با حضور خود نه تنها به سانسور و چهارچوب‌های تنگ هنر فرمایشی تن داده‌اند بلکه به آن مشروعیت نیز می‌بخشند و از اینکه در داخل این چهارچوب‌های هندسی محدود قرار داده شده‌اند به خود می‌بالند و در رویای بدست آوردن شکلکی دیگر هر شب به راحتی سر بربالین می‌گذارند. اینها هنرمندان ارگانیک و وابسته هستند که چس‌ناله‌های هراز گاهیشان به خاطر این یا آن هم پیاله در قامت همان اشکال هندسی می‌گنجد که دل یار را بدست آرند وگرنه مشکلی با کلیت ماجرا ندارند.
دست‌مریزاد به طراح پوستر سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر. شاهکار آفرید.
به امید عدم برپایی سی‌و‌هفتمین جشنواره تئاتر فجر و برپایی جشن مردمی تئاتر در روستای کوچک آخیرجان.

مهرداد خامنه‌ای

و در این دشت سیاه
هرکه آواره‌ی دردی که نه درد دگری ست
هرکه می‌پندارد تنها اندیشه به خورشید سپردن هنری‌ست
و نمی‌اندیشد:
به صداقت‌های لازم «کار»
و رسالت‌های تازه‌ی «عشق»
هرکه می‌گوید:
با شب سحریست
و به گلگشت منافع به درازای شب و مرگ سحر می‌کوشد


همراهان و دوستان گروه تئاتر اگزیت،
سلام
۲۹ دی‌ماه ۱۳۹۶ اجرای دو ... دیدن ادامه ›› نمایش «من موجودی احساساتی هستم» و «مارکس در سوهو» پس از یک ماه اجرا به پایان رسید. از طرف تمام اعضاء گروه تئاتر اگزیت از همراهی، انتقادات و پشتیبانی شما دوستان گرامی تشکر می‌کنم و دست‌تان را به گرمی می‌فشارم، چرا که سرمایه‌ی ارزنده‌ی گروه ما مخاطبانش هستند. تلاش کرده‌ایم که صحنه‌ی تئاتر مجالی باشد برای اندیشه و به دور از بازار تجارت و شکاف طبقاتی که احترام به مخاطب در آن اصل اول باشد. امید داریم که در این مسیر با همراهی شما مخاطبان گرامی با پایداری و نیرویی دوچندان از شما بیاموزیم و برای شما کار کنیم.

و در این دشت سیاه
هرکه آواره‌ی دردی که نه درد دگری ست
هرکه می‌پندارد تنها اندیشه به خورشید سپردن هنری‌ست
و نمی‌اندیشد:
به صداقت‌های لازم «کار»
و رسالت‌های تازه‌ی «عشق»
هرکه می‌گوید:
با شب سحریست
و به گلگشت منافع به درازای شب و مرگ سحر می‌کوشد


همراهان و دوستان گروه تئاتر اگزیت،
سلام
۲۹ دی‌ماه ۱۳۹۶ اجرای دو ... دیدن ادامه ›› نمایش «من موجودی احساساتی هستم» و «مارکس در سوهو» پس از یک ماه اجرا به پایان رسید. از طرف تمام اعضاء گروه تئاتر اگزیت از همراهی، انتقادات و پشتیبانی شما دوستان گرامی تشکر می‌کنم و دست‌تان را به گرمی می‌فشارم، چرا که سرمایه‌ی ارزنده‌ی گروه ما مخاطبانش هستند. تلاش کرده‌ایم که صحنه‌ی تئاتر مجالی باشد برای اندیشه و به دور از بازار تجارت و شکاف طبقاتی که احترام به مخاطب در آن اصل اول باشد. امید داریم که در این مسیر با همراهی شما مخاطبان گرامی با پایداری و نیرویی دوچندان از شما بیاموزیم و برای شما کار کنیم.

چیزی نیست که بهش چنگ بزنیم حالا که همه چیز از دست رفته. گذاشتنش به عهده‌ی ما. خیلی بده، ولی حقیقت داره. این کار من و توئه عزیزم.
من موجودی احساساتی هستم اثر ایو انسلر

من فکر می‌کنم انقلابی‌ترین کاری که می‌توان انجام داد گفتن حقیقت است.
مارکس در سوهو - نمایشی درباره تاریخ اثر هاوارد زین

از خودت بپرس چرا وقتی میخوام چیزی بگم زمزمه می‌کنم؟ چرا آخر تمام جمله‌هام علامت سئوال اضافه می‌کنم؟ چرا هروقت که نیازهامو بروز میدم عذرخواهی می‌کنم؟ چرا قوز می‌کنم؟ به خودم گرسنگی می‌دم وقتی عاشق غذام؟ وانمود میکنم که اونقدرها برام مهم نیست. خودم رو اذیت میکنم وقتی در واقع میخوام جیغ بزنم؟ چرا منتظرم، ناله میکنم، غصه میخورم، همرنگ جماعت میشم؟ حقیقت رو میدونید: بعضی وقتها اونقدر هم درد نداره. اسب‌ها هم میتونن عشق رو احساس کنن. مادرت چیزی بیش‌تر از اینها میخواست. بد جنس بودن راحت‌تر از باهوش بودنه. اما این چیزی نیست که توهستی.

من موجودی احساساتی هستم - ایو انسلر

شهرها چاه فاضلاب فقر و هرزگی بود. اینه سرمایه‌داری. چه دیروز، چه امروز.
مارکس در سوهو - هاوارد زین

کنش‌گر کسی است که نمی‌تواند مبارزه نکند. انگیزه‌ی او معمولاً نیاز به قدرت یا پول یا شهرت نیست، بلکه در واقع کمی به جنون رسیده است؛ از مقداری بی‌عدالتی، مقداری ظلم، مقداری بی‌انصافی، به قدری که یک نیروی محرکه‌ی اخلاقی درونی او را وادار می‌کند تا دست به عمل زده و آن را بهبود بخشد.
ایو انسلر

با سلام خدمت دوستان عزیز تیوال
بار دیگر این فرصت را یافتم که با تلاش اعضای گروه تئاتر اگزیت با دو نمایش مارکس در سوهو و من موجودی احساساتی هستم در کنار شما باشم. صمیمانه امیدوارم با ارائه این نمایش‌ها مطرح کننده پرسش‌های جدیدی باشیم. این فرصت را همچون گذشته بسیار مغتنم می‌شمارم و با آغوش باز پذیرای نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما برای آموختن بیشتر و بهتر شدن هستم.

با سلام خدمت دوستان عزیز تیوال
بار دیگر این فرصت را یافتم که با تلاش اعضای گروه تئاتر اگزیت با دو نمایش مارکس در سوهو و من موجودی احساساتی هستم در کنار شما باشم. صمیمانه امیدوارم با ارائه این نمایش‌ها مطرح کننده پرسش‌های جدیدی باشیم. این فرصت را همچون گذشته بسیار مغتنم می‌شمارم و با آغوش باز پذیرای نظرات، انتقادات و پیشنهادات شما برای آموختن بیشتر و بهتر شدن هستم.

«آغاجاری» به یاد مصطفی اسکویی (۱۳۰۲ - ۶ آبان ۱۳۸۴) و آناهیتا

سال ۱۳۶۱ کلاس‌های بازیگری مصطفی اسکویی. فن بیان - تکلیف: شعری انتخاب کنید و‌ با رعایت اصول فن‌بیان که آموخته‌اید آن‌ را برای کلاس دکلمه کنید.
مدتی بود که شاگرد اسکویی بودم و کم‌کم خود را بچه محل آناهیتا می‌دانستم و پررو شده بودم. یک استانیسلاوسکی می‌گفتم و صد کنستانتین سرگیوویچ از دهانم می‌ریخت و آنطور که استاد می‌گفت خود را از نسل جدید تئاتر علمی می‌دانستم و می‌بایست صلیب آن‌را بردوش می‌کشیدم. باید سنگرها‌یم را با مطالعه و کار مداوم آنچنان قوی می‌کردم «که از باد و بارانش ناید گزند».
اما کلا چون روحیه چموشی داشتم به این فکر بودم که یک جایی بزنم در پر استاد و جایی حالش را بگیرم تا ببینم چه می‌شود. همینجوری. آخر به همه چیز خیلی مطمئن بود، مخصوصا به خودش و این روحیه او از یک سو برایم ارزشمند بود و از سوی دیگر همچون اکثر جوانان در سنین بلوغ باید دائما کسی را که به او وابستگی فکری و عاطفی داشتی محک می‌زدی. این محک زدن‌ها درواقع به چالش کشیدن باور خودم بود.
از گوشه و کنار و تاریخ و کتب و جزوات و بطور شفاهی متوجه شدم که این و آن می‌گویند: اسکویی خودخواه است. اسکویی تاجر است. بازاری است. از همه ... دیدن ادامه ›› سوء‌استفاده می‌کند. کلاه بردار است و خلاصه آنقدر آدم ناجوری‌ست که لنگه ندارد. آنقدر از این بحث و حدیث‌ها بود که گاهی به شک می‌افتادم ولی هرچه دور و برم را می‌گشتم اثری از این سوءرفتار در اسکویی و آناهیتا نمی‌دیدم. در همین دوران بود که مجموعه‌ای از اشعار سعید سلطانپور که شاگرد قدیمی استاد بود به دستم رسید به نام «صدای میرا» و در داخل این مجموعه شعری را یافتم به نام «آغا‌جاری» که از اجرای نمایش اتللو آناهیتا در شهر آغاجاری در سال چهل و یک می‌گفت. و چه‌ها که نمی‌گفت. تصمیم گرفتم که این شعر را برای کلاس فن‌بیان آماده کنم. جملات را با دقت زیر و رو می‌کردم و تا هرآنجا که سوادم قد می‌داد بر رویش کار کردم.
نوبت اجرای من در کلاس رسید. عضلاتم را رها کردم، نفسم را در دیافراگم فرو دادم، با نگاهی نافذ قبل از شروع به تک تک همکلاسی‌ها خیره شدم و آخر از همه نگاهم را به چشمان اسکویی دوختم و خواندم.
- از شعله بود
از داغ
از داغ و شعله بود آغاجاری
- منتظر عکس‌العملی از طرف استاد بودم. اما هیچ. او‌ هم به من خیره شده بود‌ و مثل همیشه قلم به دست آماده نوشتن بود. فکر کردم شاید این شعر را اصلا نشنیده. گفتم بهتر. بیش‌تر جا می‌خورد. ادامه دادم.
- مردان میان جاده‌ی تفناک
مثل فلز ملتهبی، می‌گداختند
و ما
گروه کوچک دلقک ها
معمارهای روح بشر
هرگز
زخم برادران گدازان را
در جاده ی جنوب ندیدیم
در بوی داغ نفت
از پشته‌های نعش گذشتیم
بر نعش هیچ مرد نگریستیم
- گفتم اینجا دیگر باید استاد قدری بر روی صندلی جابجا شود. اما نه. عکس‌العملی نشان نداد. به خودم شک کردم که شاید من دارم بد می‌خوانم و تاثیر لازم را نمی‌گذارد. ولی اگر چنین بود حتما روی کاغذش می‌نوشت. در ثانی در نگاه‌های هم‌کلاسی‌ها تاثیر کار را می‌دیدم که انگار عروس در هنگام خواستگاری گوزیده باشد به من نگاه می‌کردند.
گفتم صبر کن استاد جون، اصل کاری مونده. با صدای بلند و پر از احساس همچون شعر‌خوانی ولادیمیر مایاکوفسکی در میدان سرخ مسکو خواندم:
آن شب که نعره های اتللو
در شعله های داغ تو می پیچید
و مرشد گروه عروسک ها
هر ارتعاش نخ را یک سکه می گرفت
من نعش تفته ی پدران را
در کوره های سرخ تو دیدم
آشویتس داغناک
آغاجاری
آن شب دلم پرنده ی سرخی بود
که روی آن ولایت سوزان می‌گشت
آن شب دلم پرنده‌ی سرخی بود
- استاد سرش را پایین انداخت. گفتم آها. گرفتمت. سکوت. احساس غرور کردم که استاد برای چند لحظه بعد از دکلمه من سکوت کرد. سرش را بلند کرد. غمی در چشمانش بود. قدری دست‌پاچه شدم. انتظار همه‌چیز را داشتم جز غصه استاد. آرام گفت: سعید ما همیشه تند و تیز بود، آخر سر هم کار دست خودش و ما داد.(یک سالی می‌شد که از تیرباران سعید سلطانپور می‌گذشت) استاد دیگر چیزی نگفت. در سکوت سر جایم نشستم. بدنم سرد شده بود.فکر کردم هنوز چقدر بچه‌ام و چه راه درازی برای پخته شدن پیش‌رو دارم.

مهرداد خامنه‌ای
۴ آبان ۱۳۹۶




https://blogzaman.site123.me/

با سلام خدمت دوستان تیوالی
صمیمانه از شما عزیزان برای همدلی با گروه تئاتر اگزیت تشکر می کنم.
نقدها، همفکری ها، درمیان گذاشتن مشکلات، گوشزد کردن نارسایی های ما و همینطور تشویق شما در جایی که کارمان را درست تشخیص دادید، همه و همه گنجینه بزرگی است که پس از هر اجرا با خود نگه می داریم تا در قدم های بعدی برای شما بهتر باشیم.
دست تک تک شما را به گرمی می فشارم و برایتان آرزوی موفیت می کنم.
به امید دیدار مجدد روزشماری می کنیم.
برای دوستان عزیزی که شاید علاقمند بودند با ما باشند ولی موفق به آن نشدند و یا تمایل دارند بار دیگر با این نمایش همراه شوند تله تئاتر نمایش مهاجران را در لینک های زیر در اختیارشان می گذاریم. همینطور بر روی دی وی دی برای علاقمندان قابل ارسال است.
تله تئاتر نمایش مهاجران در وبسایت اگزیت(فیلم):
www.exittheatre.ir
لینک مستقیم:
http://bit.ly/2iftpJ5
در یوتیوب:
http://bit.ly/2v003A9