به بهانه ی روز جهانی تئاتر

" ترانه های محلی " ، سرشار از زندگی ست .

بعذ از چند ماه دوری ناخواسته از تئاتر شهر ، سرانجام ، روز پنج شنبه ششم شهریور ماه ۹۳ ، موفق شدم در سالن اصلی ، نمایش " ترانه های محلی " را ببینم. کار فوق العاده خوب آفای محمد رحمانیان که با بازی خانم مهتاب نصیر پور ، آقای اشکان خطیبی و... بر روی صحنه اجرا شد .
نمایش ،مسافرت یک آهنگ ساز مقیم خارج از کشور به ایران و بررسی او را پیرامون ترانه های محلی مطرح می کند . اجرای ترانه های محلی با گویش گیلکی ، مازندرانی ، شیرازی ، لری ، کردی ،
آذری ، خراسانی و بلوچی و به خوانندگی آقای علی زند وکیلی و خانم هانا کامکار فوق العاده بود .
در یک قسمت که با ترانه " شیر علی مردان ... دیدن ادامه ›› " ،با گویش لری شروع شد و با توصیف تیر باران شیر علی مردان و وصیت او به پایان رسید ، در واقع نقطه اوج نمایش بود . شیر علی مردان در متن وصیت خطاب به مادرش می گوید : " آرزو دارم مردم ایران ، با گام های شمرده در فضای آباد و آزاد گام بردارند ". سپس ، راوی می گوید : او با فریاد " زنده باد ایران " زندگی خود را به پایان می رساند .
در خاتمه باید گفت : " ترانه های محلی " ، سرشار از زندگی است ، چرا که زندگی غم ها و شادی های مردم را در بر می گیرد.

پ.ن ۱ : امروز ۱۲ شهریور ۱۴۰۰ ، دلم برای تئاتر ِ شهر لک زده.
پ.ن۲ : امروز ۷ فروردین ۱۴۰۳ ، روز جهانی تئاتر ، گرمی باد .

یلدا ! صدایم کن . صدای ِ تو ، مرا به وجد می آورد .
یلدا ! با من بیا ، با من بمان . می خواهیم گشتی بزنیم ، همین اطراف . می خواهیم آهی بزنیم به راهی . چه کسی بهتر از تو ، چه کسی سزاوارتر از تو . می خواهیم انار و آجیل مان را قسمت کنیم سفره بیندازیم به پهنای ِ ایران ، اما  انارمان ِ خشکیده و آجیل مان سنگ شده .
به سرخی ِ شفق نگاه کن . رویت را بر نگردان ، یلدا ، تو را هم صدا زده . می خواهد جشن بگیرد ، می گوید : سفره های تان را پهن کنید ، اصلن بروید پیش ِ حافظ . می دانی در آرامگاه حافظ ، سفره صفایی دارد . شمع روشن می کنیم و حافظ را هم صدا می زنیم ، تا او بیاید و شعرهایش را برای ِ ما بخواند.....

فیلم ِ فینچ

ده سال از برخورد شراره‌ای خورشیدی به زمین می‌گذرد اکنون دمای زمین تا ۷۰ درجهٔ سانتیگراد (۱۵۰ درجهٔ فارنهایت) افزایش پیدا کرده و زمین توسط اشعهٔ فرابنفش به سیاره‌ای بدون استفاده، غیرقابل سکونت و سوخته تبدیل شده و در معرض رویدادهای شدید آب و هوایی قرار گرفته. یکی از معدود بازماندگان مهندس رباتیک فینچ واینبرگ است که همراه با سگ خود گودیر و یک ربات کمکی در آزمایشگای زیرزمینی سنت لوئیس که زمانی متعلق به شرکتی بود که قبلاً در آن کار می‌کرده، به تنهایی زندگی می‌کند. فینچ فقط برای جستجوی لوازم و غذا با لباس محافظ و مقاوم در برابر گرما و اشعهٔ ماوراء بنفش بیرون می‌رود.

فینچ (انگلیسی: Finch) یک فیلم آمریکایی در ژانر فیلم درام وعلمی تخیلی به کارگردانی میگل سپاچنیک است که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد. در این فیلم تام هنکس و کلب لندری جونز ایفای نقش می‌کنند.
پ.ن : این فیلم فوق العاده ست ، آن را ببینید .

موسیقی در دوران ِ باستان

نکیسا با باربد در ساخت قطعه هفت‌نوازی معروف سرود خسروانی همکاری کرده‌است. مضامین اصلی ترانه‌های او در ستایش خسرو پرویز بودند. وی همچنین سرود ملی آن زمان را ساخته بود.

موسیقی در دوران ساسانی بسیار شکوفا شد چرا که بسیاری از پادشاهان پشتیبان هنر و حتا برخی خود هنرمند بودند. در این دوران شعر، آوازخوانی، موسیقی، و هنر بسیار محبوب شدند و شاهانی همچون خسرو پرویز و اردشیر از نوازندگان پشتیبانی و حمایت کردند. موسیقی‌دانان بسیاری همانند رامتین، بامشاد، باربد،سرکش و نکیسا به استادان بزرگی در موسیقی تبدیل شدند و اثرگذاری‌های آن‌ها از زمانه خود فراتر رفت. باربد و نکیسا دستگاه موسیقی ایرانی، خسروانی، را بسیار تحت تأثیر قرار دادند و به آن کمک کردند. گفته شده که یک بار نکیسا ترانه‌ای سروده که شنوندگان چنان متأثر شدند که بیهوش شدند یا جامه‌های خود را دریدند (جامه‌دران).


• منبع : صفوت، داریوش (۱۳۵۰). پژوهشی کوتاه دربارهٔ استادان موسیقی ایران و الحان موسیقی ایرانی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. ۱۰۱ صفحه. (شماره کتابشناسی ملی: ۴۶۰۱۹ّ)

کتاب هایی که خوانده ام

رنج های ورتر جوان ، اثر گوته ، ترجمه محمود حدادی .
" کتاب " رنج های ورتر جوان " اولین کتاب تراژیک از نوع مدرن ، در ادبیات آلمانی است ". گوته در 24 سالگی این اثر را نوشت . داستان عاشقانه ورتر و لوته که به ناکامی می انجامد.
" او جدال خیر و شر را نمی گوید ، حتا از گناه هم سخن نمی ورزد، بلکه با دیدگاه وحدت وجودی  _ که از اسپینوزا فیلسوف پیش از خود گرفته بود _ به تضاد بین ذهن فرد و اجتماع می پردازد . این کتاب در مبارزه با کهنه اندیشی قرون وسطایی ، نقش مهمی ایفا کرد و راه گشای فکری انقلاب بزرگ فرانسه بوده است ".
کتاب " رنج های ورتر جوان " از سوی نشر ماهی در قطع جیبی به چاپ رسیده است .

دیدار اسماعیل فصیح با ارنست همینگوی

«کلاس من از اول فوریه شروع شد. بیشتر درس‌ها دربارهٔ ادبیات جهان بود، با دو درس خاص دربارهٔ کارهای ارنست همینگوی. استادان به کارهای او بیشتر از کارهای دیگر نویسندگان آمریکا و اروپا توجه می‌کردند. ماه‌ها بود که استادان ادبیات دانشگاه و دانشجویان علاقه‌مند از ارنست همینگوی، که همان نزدیکی‌ها زندگی می‌کرد، دعوت کرده بودند روزی به دانشگاه بیاید و دربارهٔ زندگی و نوشته‌های خود برایشان سخنرانی کند. همینگوی این دعوت را عقب انداخته و گفته بود حال و حوصله و توانش را ندارد. سرانجام در ماه آوریل جواب مثبت داد و قرار شد روز یکشنبه بیست و سوم آوریل، ساعت ده صبح، سخنرانی‌اش را انجام دهد.

آن روز من و آنابل صبح زود به دانشگاه رفتیم تا جای خوبی در سالن پیدا کنیم. نشان به آن نشانی که همینگوی تا ساعت یازده پیدایش نشد. سرانجام خبر رسید که وارد محوطهٔ دانشگاه شده. لباس اسپورت با شلوارک شکاری و پیراهن نیم‌تنهٔ ورزشی به تن داشت. او که در آن زمان شصت‌ساله بود، به سالن اجتماعات نیامد. روی صندلی‌ای وسط چمن باغ بزرگ نشست و رئیس دانشگاه استادان هم حریفش ... دیدن ادامه ›› نشدند.

همهٔ حاضران، استادان و دانشجویان به‌صورت نیم‌دایره جلویش نشستند. من و آنابل در اولین ردیف جا گرفتیم. همینگوی همین که منتظر بود همه سر جاهایشان بنشینند، مدام عصایش را از این دست به آن دست می‌کرد و به من خیره شده بود. لابد چون مثل بقیهٔ پسرها موبور و چشم‌آبی نبودم. با صدایی ظریف و کمی زنانه پرسید: «شما کجایی هستید؟»

حتماً فکر کرده بود من با آن خوش‌پوشی و پوست سبزه اهل آمریکای لاتین هستم. با لهجهٔ آمریکایی گفتم «آیرَن»، که البته دو معنی داشت: یکی «ایران» و یکی «من دویدم». با خنده سرش را بالا گرفت و پرسید: «تمام راه را؟ از آسیا تا آمریکا؟»

گفتم: نه، آقا! با اتوبوس و قطار و هواپیما.»

«چه می‌خوانید؟»

«زبان و ادبیات انگلیسی. من در تهران کتاب پیرمرد و دریا را خوانده‌ام. در جهان کم‌نظیر است. بهترین رمانی است که تا کنون نوشته شده.»

«این‌طور فکر می‌کنید؟»

«اثر ادبی جاودانه‌ای است و کاملاً نمادین، زیرا وقتی مرد در دریای زندگی بزرگ‌ترین ماهی عمرش را گرفت و آن را با قایق به ساحل کشاند، کوسه‌های خونخوار از آن جز اسکلتی باقی نگذاشته بودند.»

با خنده‌ای کم‌حوصله یک انگشتش را به طرف من دراز کرد و پس از مکث کوتاهی فقط گفت «Right». همه دست زدند. آنابل برگشت و با عشق و تحسین به من نگاه کرد. فکری در سرم می‌چرخید. نمی‌دانستم ارنست همینگوی به من گفته «Right» یعنی درست است، یا «Write» یعنی بنویس....

من عشق را
در خیابان دیدم
هنگامی که رهگذری
به سوی ِ مقصد می دوید .
من عشق را
در کوچه پس کوچه های شرم دیدم
هنگامی که دو تَن
همدیگر را نظاره می کردند .
من عشق را
در چهار پاره ای دیدم
که سروده شد با شور وُ شوق .
من عشق را
در غزلی دیدم
که آرام می گرفت
در مسیر ِ جان.

#مرتضی_کلانی

کتاب ِ جدیدم منتشر شد .

همیشه آرزو داشتم کتابی بنویسم که در آن از همبستگی بین
ملت ها  سخن روَد ، کتاب ِ  " همچو حافظ "  چنین است . برای این منظور چه کسی بهتر از حافظ ، که خود جهان شمول است و من هم  سال ها با او مانوس بوده ام  . در این کتاب دانشجویانی  از ملیت های مختلف به همراه  ِ استادی آلمانی از احساس ِ خود درباره ی شعر حافظ سخن می گویند و....
  همه ی کتاب هایی که بعد از مشروطیت منتشر شده و مربوط به حافظ است را خوانده ام و چنین چیزی نیافته ام . بنابراین  روایت داستانی بر اساس زندگی و
اندیشه ی حافظ در این کتاب جدید است . استاد و دانشجویانی سخن می گویند که بیشتر آن ها غیر ایرانی هستند  و پروژه ی درسی شان درباره ی حافظ است ؛ در ابعاد ِ گوناگون .
سعی کرده ام گفت ِ گوی فرهنگی بین ملت ها را هم در آن
بگنجانم ، و مسائلی از این دست.
بر اساس تجربه ی زندگی که در فرانسه داشتم _ در گذشته ... دیدن ادامه ›› های ِ دور_ شخصیت ها انتخاب شده اند . یعنی بیشترشان را دیده ام و با آن ها نشست وُ برخاست داشته ام . ولی مضمون داستان از فکر وتخیل ِ خودم است . گو این که در آن وقایع ِ  تاریخی دوران حافظ و نگاهی به جهان ِ  آن دوران و جهان ِ  معاصر هم از زبان آن
شخصیت ها بیان می شود . زمان ِ داستان هم در آستانه ی سال ۲۰۰۰ میلادی ست و حال وُ هوای شروع قرن بیست وُ یکم در آن نمایان است . به هر حال یک روایت  داستانی ست .
خلاصه باید خوانده شود تا ببینیم نظرات چه گونه است؟

به زودی کتاب صوتی آن منتشر می شود .