-رفت؟ کجا رفت؟
+رفت دیگه...دیگه رفت
- به قول ادیک، آدم هست خوب، آدم هست بد، تو اصلا آدم نیستی
+ میخواست بره دیگه، رفت...
-تورو میگم. آدم وقتی ببینه یه جاش میلنگه بایستی خودش رو عوض کنه
(لیوان قهوه را روی میز میگذارد)
+ مال منه؟
- یه بارم شیرین بخور با شیر، نمیمیری که! میمیری؟
+نه !

حالا که روزهای نمایش تمام شده، و احیانا روی نظر کسی برای دیدن و ندیدن نمی‌توانم تاثیر گذار باشم، باید بی‌پرده بنویسم که: نمایش چند درجه از تئاتر آزاد هم پائین‌تر است.
همانقدر سردستی، اما بدون شوخی. بدون اغراق و غرض، حتی یک بار هم نتوانستم به لبخندی، زحمت رفت و آمد و وقت گذاشتن پای نمایش را به در کنم.

البته منکر زحمات فیزیکی و غیر فیزیکی گروه اجرایی نمی‌توانم باشم.
خسته نباشد.

من هنوز زنده‌ام حروم‌زاده‌ها !






-پاپیون دگا

در "کد 13" کلاس درسی را میبینیم که شش دانش‌آموز دارد که هرکدام یک جزیره جدا افتاده، با یک حکومت خود مختار است. که هرکدام هم مشکل ... دیدن ادامه ›› و مسئله خاص خودشان را دارند. در این میان، یک شبه مسئله عمومی (دزدی) پیش می‌آید که مشخص نمی‌شود چرا باید به دانش ‌آموز ربط داشته باشد.اگر این دزدی در ساعت فعالیت مدرسه اتفاق میفتد (که طبق چیزی که نمایش به ما نشان می‌دهد اینطور نیست) بی‌کفایتی مدیر و معاون و... است و آنها باید بازخواست شوند. و اگر در ساعت فعالیت مدرسه اتفاق نیفتاده، که اصلا بازخواست دانش آموز غایب، چه کمکی به حل مسئله میکند؟
و اما مسئله پررنگ‌تر و اصلی‌ای که وجود دارد، مسئله سقط جنین است که تقریبا مخاطب را تا آخر دنبال خود می‌کشاند می‌آورد، یکهو وسط ناکجا آباد به حال خودش رها می‌کند و می‌رود. به این بهانه که " من اگر تکلیف این قضیه رو روشن نکنم حسینی نیستم ". یعنی مخاطب اینجا بر سر یک تک‌راهی تاریخی، مجبور می‌شود به خانم حسینی اعتماد کند که؛ بله او حتما ساقط(!) جنین را پیدا میکند و داستان در نبود من احتمالا جایی در پشت صحنه(اتاق مدیر) به پایان می‌سد. و مرزهای پایان رها را بدین ترتیب می‌گستراند. و مخاطب را تقریبا با یک بهت، از درون گرم داستان، به خارج سرد سالن هدایت می‌کند.
سوای از مسائلی که عمومی می‌شود، چند مسئله شخصی مطرح میشود که آنها هم بنظر نگارنده، به هیچ جایی نمی‌رسد وتا آخر شبیه یک حبابی روی سطح می‌ماند.
طی یک اتفاق خامدستانه، مشخص می‌شود که ندا ماده مخدر مصرف می‌کند. و با مادرش(حسینی-مدیر) مشکل دارد. و پاسپورت و مدارک با خودش توی کیف دارد. که بابت همین جمله پایانی می‌شود چندین چند سوال مطرح که ؛ اصلا چرا یک نفر باید پاسپورت و مدارک‌اش را به همراه داشته باشد؟ چه کار می‌خواهد بکند؟ می‌خواهد فرار کند؟ می‌خواهد بفروشدش؟ می‌خواهد موبایل رجیستر کند؟ و اصلا یک دختر نوجوان و مجرد با پاسپورت ایرانی و بدون اجازه والد، کجا می‌تواند برود؟ و اگر می‌خواهد با اینها کاری بکند، چرا اینقدر بی‌تفاوت توی کیف رهایش کرده و رفته زنگ تفریح؟ و نمایش از همه این مسائلی که راجع به این کاراکتر مطرح می‌کند در نهایت می‌خواهد چه کاری بکشد؟ به چه چیزی می‌خواهد برسد؟ که مشخص نیست. و کاراکتر را روی هوا نگه می‌دارد که نه او را تیپ می‌کند نه شخصیت.
مستخدم مدرسه و ندا طی یک درگیری که بر اثر مچ گیری اتفاق می‌افتد، از هم آتو می‌گیرند. مستخدم سرکیف ندا بوده، و ندا هم ماده مخدر همراه خودش داشته. مستخدم در واکنش به تهدید ندا، مبنی بر افشای دزدی مستخدم پیش مدیر، ادعا می‌کند که او هم چیزهایی می‌داند که در آن صورت، خواهد گفت. و اینجا ظاهرا به توافق می‌رسند که چون هرکدام از دیگری چیزی دارد، رهایش کنند. اما جایی در آخر داستان، مشخص می‌شود که مستخدم به خواست مدیر سر کیف ندا رفته. و این سوال را پیش می‌آورد که پس در آن صحنه درگیری، ترسش از بابت چه بود؟
آشفتگی از این نیز فراتر می‌رود. مستخدم در صحنه یکی مانده به آخر، عاملیت سقط جنین را، بر عهده می‌گیرد و ادعا می‌کند که کار او بوده. و مدیر با یک سوال مشخص می‌کند که این ادعا دروغ بوده و ماحصل دیالوگ‌ها این می‌شود که کسی مستخدم را مجبور کرده که سقط جنین را برعهده بگیرد. اما مشخص نمی‌شود که چه کسی؟ و چرا؟ با توجه به این که تنها اصطکاک مستخدم با ندا بوده، طبیعتا مخاطب این دو صحنه را با هم ربط می‌دهد. و گمان می‌برد که در قبال آن مچ‌گیری، مستخدم مجبور شده این مسئولیت را به عهده بگیرد. در حالی که خود آن آتو، موضوعیتی ندارد و بی‌دلیل است.
از کلیشه‌ای و سردستی بودن علت ناراحتی کاراکتر امینه که بگذریم، سر این نکته می‌مانیم که نمایش هیچ نشانی از طبقه اجتماعی کاراکترها به مخاطب نمی‌دهد اما یکهو پدر امینه را بدهکار و مقروض می‌کند.
در ضمن نویسنده از پتانسیلی که در کاراکتر مدیر و رابطه مادر-فرزندی بین او و ندا، وجود دارد هیچ استفاده‌ای نمی‌کند. در حالی که بنظر من، تنها چیزی که می‌توانست، نمایش را به سمت یک نمایش چند بعدی و اجتماعی سوق دهد، استفاده از همین پتانسیل و آسیب شناسی روابط مادر-فرزندی و نقد مدیریتی بود. که استفاده نشد.

در کنار این‌ها، کارگردان در خلق فضای شوخ و شنگ و نوجوانانه تا حد زیادی موفق عمل می‌کند. و فضای یک مدرسه دخترانه را-هرچند با شوخی‌های گاها لوس- موفق می‌شود که دربیاورد.
بازی کاراکتر هستی را بیش از هرچیز دیگری در نمایش پسندیدم.

امیدوارم همگی در کارهای بعدی، موفق‌تر باشید. خسته نباشید.

میدونی از این همه بدبختی چجوری خلاص میشیم؟
یه شب یه شام درست حسابی بپزی بخوریم،
بعد سر فرصت همه‌ی درزای در و پنجره هارو ببندیم
یکیمون شیر گازو باز کنه،
بریم بخوابیم...
صبح نشده همه دردسرامون پریده!


#اینجا_بدون_من
#اینجا_بدون_(ما)

*امکان لو رفتن داستان*

شب سال نو است، خانواده سر میز شام، منتظر تحویل سال نشسته، که در این میان، با اعلام نیاز یکی از اعضای خانواده، به راه ... دیدن ادامه ›› رفتن، خانواده متوجه می‌شود که هیچکدام از اعضا، به جز یکی، قادر به حرکت کردن نیست.
داستان در یک فضای واقعی شروع می‌شود، و جلو می‌رود. نشانی از سورئالیسم نیست و قوانین واقعی به دنیای داستان حکم فرماست. اما انگار که نویسنده از یک جایی به بعد فراموش کرده که برای یک اتفاق در دنیای حقیقی، باید علت حقیقی و قابل قبول آورده شود. به همین سبب تا انتهای داستان مشخص نمی‌کند که علت حقیقی این از کار افتادگی و عدم توان تحرک -که پیش رونده نیز هست و از پاها به اعضای دیگر بدن سرایت می‌کند- چیست. و معلوم نیست که این امر را به چه کسی واگذار می‌کند.
در این فضا مخاطب به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول -که به امید تماشای یک داستان نمایش را دیده- از سالن ناراضی بیرون می‌رود، با هزار سوال چرا و چگونه در ذهن. اما دسته دوم، برای ارضا شدن، سعی می‌کند از هرجایی که شده یک دلیلی پیدا کند، جوابی به سوال‌هایش بدهد و انگار کند که یک اثر هنری عمیق دیده. و برای این که به دلیل برسد، مجبور است به بیرون از داستان سفر کند. چون درون داستان عملا چیزی وجود ندارد. و به دنبال این، داستان در ذهن مخاطب وارد فضای نمادین می‌شود و مخاطب سعی می‌کند که برای رسیدن به جواب، برای هرکدام از کاراکتر های داستان، ما به ازای نمادین در نظر بگیرد.
البته این که بشود از یک داستان، برداشت‌های مختلف کرد، یک حالت ایده‌آل برای هنر است. در آن حالت، هنرمند، ذهنش درگیر یک سری دغدغه است. همزمان شروع می‌کند به نوشتن. و ناخودآگاه، دغدغه‌ها در جهان داستانی که خلق می‌کند بروز پیدا می‌کند. و هرآنکس که اثر را می‌بیند یا می‌خواند، دغدغه خالق را می‌فهمد و بی‌اینکه خواسته باشد، پیام را دریافت می‌کند.. اما در مورد این قبیل آثار بنظر می‌رسد که نویسنده، از اول قصد دارد که مخاطب، پدر خانواده را، به شکل یک حاکم مستبد ببیند، تا یک پدر در داستان. برای همین، انگار که یک صفحه شطرنج باشد، مهره را مستقیما آورده وارد صحنه کرده و گذاشته جلوی صورت کاراکتر و نمی‌گذارد مخاطب، صورت کاراکتر داستان را ببیند. به زور می‌خواهد بگوید، این پدر را، پدر نبین، حاکم ببین. پسر بزرگ را پسر نبین، اینگونه که من می‌خواهم ببین.
به شکل واضح‌تر، چون لایه اول(لایه داستان) به شکل کامل وجود ندارد، خالق اثر تماشاگر را مجبور می‌کند که آنطور که او می‌خواهد( به شکل نمادین) اثر را ببیند.

بعد از مطالعه نظرات تماشاگران نیز، به همین می‌رسیم که اکثریت مخاطبین، فقط همین را روی صحنه دیده‌اند. و پدر- بعنوان یک کارکتر داستان و نه یک نماد- موضوعیتی نداشته. انگار که نمایشنامه بیش از این که یک متن نمایشی داستانی باشد، یک بیانیه سیاسی است. و بنظر نمی‌رسد برای نوشتن بیانیه سیاسی نیازی به انتخاب بازیگر و طراحی صحنه و لباس و آکسسوار و این هزینه‌ها باشد. می‌شود مقاله‌ای نوشت و در اختیار رسانه‌ای قرار داد. که شاید مخاطب بیشتری هم نسبت به یک تئاتر داشته باشد.

آنطور که به نظر میرسد، سوژه اصلی نمایش، نگاه ناظر کنترل گر است. نگاهی که علاوه بر کنترل جز به جز رفتار افراد تحت نظر، پس از مدتی با طرح برخی مسائل، افراد را به بکدیگر بدبین، و در پی آن جامعه را دوپاره یا چندپاره میکند. و در نهایت افراد را به جان یکدیگر می‌اندازد و جامعه - به معنای یک تشکل یک دست و متحد - را از هم میپاشاند. تا جایی که روابط نزدیک دونفر - شاید عاشقانه- را هم تحت تاثیر خود قرار داده و باعث میشود افراد برای عدم قرارگرفتن در معرض تنبیه ناظر(حاکم و...)، علیه یکدیگر باشند و قید پیوند ها را بزنند.
نمایش را میشود به نوعی تفسیر کلام "تفرقه بیانداز و حکومت کن " دانست.
سوای از این برداشت نیز، میشود نمایش را نقدی بر سیستم آموزشی تمامیت خواه و متملق پرور نیز دانست.
اما مهمترین اشکال متن را میتوان عدم وجود نتیجه گیری دقیق، و همچنین عدم وجود یک کنش دراماتیک یا به نوعی ضربه نهایی دانست. در حقیقت، نویسنده، شرایطی که اینگونه نگاه پیش می‌آورد را روبروی تماشاگر میگذارد، اما تنها به همین بسنده کرده، و از این نیز جلوتر نمیرود. در اصل نمایش هیچ احساسی را در تماشاگر برنمی‌انگیزد. و تماشاگر از ابتدا تا پایان اثری، حس و حالی یکنواخت دارد.
در بخش اجرایی، اما مهمترین اشکال کار، طراحی دکور و میزانسن کار است. طوری که تماشاگر در بیش از نود و پنج درصد زمان نمایش، بازیگران را نیم رخ میبیند. ( و در جاهایی از سالن، تماشاگر فقط پشت سر بازیگران را میبیند).
از نکات مثبت این نمایش، میشود به بازی یک دست بازیگران و طراحی صحنه موجز و ریتم مناسب اشاره کرد.