آتابایِ نیکی کریمی فیلمی است که عشق را در نقصان می جوید و اتفاقا در همه ی زمینه ها قابل ستایش است.
نزدیک شدن به جهانِ آتابای ساده نیست همانند ... دیدن ادامه ›› فیلمِ کریمی و حجازی فر!
آتابای لَخت است و آنقدر آرام در اتمسفرش حل می شوی که شاید اصلا متوجه این استحاله نشوی. پیرنگ در فیلمنامه پیرنگ تحصیل است اما این تحصیل امپرسیو است .
آتابای در لغت به معنی پدر بزرگ است ، اما معنی بزرگ مرد از فیلم قابل تاویل است.
کاظم ( حجازی فر ) پس از از دست دادنِ عشقی کهنه آنقدر سخت شده که بیشتر تلخ می نماید ، این تلخی با خودسوزی خواهرش در باغِ موروثی ، کاظم را غیر قابل نفوذ کرده و او را در مسیر آتابای شدن قرار می دهد.
در فیلم ما کاظم را از زمانی می بینیم که تبدیل به آتابای شده و این پیش داستان مهم رفته رفته در مسیر فیلم پازلِ شخصیت چند بعدی آتابای را کامل می کند .
آتابای با همه چیز سرِ جنگ دارد ، عدم وجود زنانگی ( عشق نا فرجام ، مادری که نیست ، خواهری که خودسوزی کرده ) آتابای به ظاهر نفوذ ناپذیر را از درون می خورد، این نقصان یا همان هامارتیایِ قهرمان تراژیک در مسیر داستان ، قرار است باعشقی در آستانه ی میانسالی و پختگی ، آتابای را به بلوغ برساند ، در فیلم برای قرار گرفتن آتابای در مسیر این بلوغ ، یک خودآگاهی به وجود می آید ( دریافتن دلیل خودسوزی خواهرش که آن هم از سرِ عشق بوده نه تنفر ) که چرخه ی بازشناسی و تحول توام با رنج قهرمان تراژیک ( از منظر ارسطو ) را کامل می کند.
آتابای پس از این بازشناسی ( سکانس خارق العاده ی دویدنش در دریاچه ی نمک ) سرسختی اش را کنار می گذارد و ترجیح می دهد که زندگی را در آغوش گیرد ، درست در همین نقطه است که بر خلاف تمام داستان های عاشقانه ی شرقی در مسیر عشقی قرار می گیرد که نه از سرِ جبرِ فراق غم افزاست و نه از سرِ وصال شیرین ، عشقی است که از سرِ نقصانِ معشوق ، آتابای و مخاطب را ورای ایروتیسم و جنسیت در موقعیتی انسانی قرار می دهد.
این داستان اصلی فیلم آتابای است و داستانهای فرعی و جزئیات چنان در فیلم چشم گیر است که گویی تو هم نفس با آتابای تمام زندگی اش را زیسته ای و این از زیست نویسنده در فیلم جاری است.
آتابای فیلمی انسانگراست ، و نقص ویژگیِ انسان ازلی ابدی است ، از همین روست که داستانِ عاشقانه اش بر دل می نشیند و ضد کلیشه دوباره همان معنای نابِ زیستن در دنیایی خشن و اجتناب ناپذیر را باز آفرینی می کند .
عشق در آتابای نه تلخ است و نه شیرین ، واقعی است و حسی است که در لحظه زاده می شود و تا ابد تسری می یابد. ، عاشق شیفته ی جمال محبوب نیست ، حتی در پی شناخت سیرتش هم نمی رود .
عاشق در پیِ جبران نقصان خود ، پی معشوق اشت که معشوق خود نیز ناقص است ( به واسطه ی سرطان زنانگی اش رو به زوال است )
دکوپاژ در آتابای عالی است همانند بازی ها و دوربین و میزانسن ، فیلمنامه کمی در انتها می لنگد که آن هم قابل اغماض است .
فیلم فیلم حجازی فر است و بعد کریمی ولی هرچه که هست حس خوبی است که می توان بارها مرورش کرد.
آتابای ، خودِسینما است.

بی همه چیزِ محسن قرایی از سه ساحت قابل بررسی است اول بیان سینمایی ، دوم سینمای تورناتوره و سوم محاکات و کالبد شکافی اندیشه ی مرکزی فیلم.

بی ... دیدن ادامه ›› همه چیز از منظرِ بیان سینمایی ، مجموعه ای است از قاب عکس های فوق العاده با اصلاحِ رنگ و نور ِ چشم نواز که به خاطرِ ضعف های عمده اش در فیلمنامه و کارگردانی و هدایت بازیگر ، ابتر می ماند.
قرایی پیش از این با فیلمنامه ی قصر شیرین ( بسیار دوست می دارم ) ، جایگاه ویژه ای به عنوان یک فیلمنامه نویسِ دقیق و کاربلد که اتفاقا روایت را خوب می شناسد و قصه گفتن را بلد است ، در بین هم صنفانش برای خود دست و پا کرده بود و این ذهنیت برای من به شخصه کافی بود که برای دیدنِ بی همه چیز لحظه ای تامل نکنم ، اما بی همه چیز یک عقب گرد محض است برای قرایی! مهمترین ضعف فیلم نامه ، چیدمان رویداد ها یکی پس از دیگری است بدون آنکه حلقه ی اتصالِ درستی برایِ این گذر ، در نظر گرفته شود ، اما حلقه ی اتصال درست چیست ؟ در فیلمنامه ای که کار می کند ، هر رویداد دراماتیک با منطقی متقن و اجتناب ناپذیر به رویداد دیگر متصل می شود ، فلسفه ی وجودیِ منطق های خدشه ناپذیر ، باور پذیریِ رویداد هاست طوری که اثری از خالق در این چیدمان به چشم نیاید. منطق ها در بی همه چیز آنقدر پیش پا افتاده است که نه تنها جا پای فیلمنامه نویس در آن مشهود است بلکه شور بختانه پلاتِ ملاقاتِ بانوی سالخورده اثر دورنمانت هم از آن بیرون می زند بدونِ در نظرگرفتن اندیشه ی مرکزی که دورنمانت در قالب نمایشنامه ی یاد شده تبین می کند ( در بخش سوم در این خصوص مفصل خواهم گفت)
این چیدمان مصنوعی در نهایت منجر به پیشروی فیلم در سطح می گردد، موقعیت ها در نمی آید و آدماها تبدیل به کاریکاتور می شوند و بازی ها در لحظات حسی به کمدی گرایش می یابند و فیلم از هر گونه عمقی بی بهره و این درقیاس با قصر شیرین یک سقوط آزاد است !
لی لی که سودای انتقام از امیر را دارد چرا برای گرفتن این انتقام منتظر نامه ی مردم روستا می ماند ؟
چرا وقتی که به روستا می رسد با توجه به وابستگی اش به دربار خودش به شخصه امیر را از سر راه بر نمی دارد ؟
آیا لی لی یک مصلح اجتماعی است که قصد دارد با قرار دادن جامعه مقابل قهرمانش ( که آن هم فقط در کلام قهرمان است ) جامعه را اصلاح کند یا از آن انتقام بگیرد ؟ اگر چنین است کجای شخصیت پردازیِ لی لی به این امر اشاره شده است ؟
امیر کیست ؟ چطور قهرمانی است ؟ چرا با شرط لی لی برای عذر خواهی در حضور مردم روستا موافقت نمی کند تا جانِ خود را حفظ کند ؟ کدام عمل قهرمانانه در گذشته و یا حال از وی سر زده که تبدیل به اسطوره ی این روستا شده است؟ چرا وقتی تصمیم به ترکِ روستا می گیرد در پایِ قطار با یک دستخط از سمت لی لی از تصمیمش منصرف می شود و چرا در چند سکانس بعد تصمیم می گیرد که بدون خانواده اش از شهر فرار کند کما اینکه می توانست همین تصمیم را پای قطار بگیرد؟!
این منطق های ضعیف تنها چند نمونه از ضعف های داستان پردازی در بی همه چیز است ، قرایی در بی همه چیز، همه چیز را از پیش چیده و باور دارد که تماشاگر تمام پیش شرط هایش را در طول فیلم خواهد پذیرفت و این اطمینان منجر به قصه ای شده که فقط اسکلت آن پا برجاست که آن هم برای دورنمانت است .
اینجا بدون من می تواند معیار صحیحی از ایرانیزه شدنِ یک شاهکارِ ادبیات دراماتیک باشد در مدیوم سینما و در مقام قیاس بی همه چیزِ قرایی از اینجا بدونِ منِ توکلی ، کیلومتر ها عقب است .
قرایی نه تنها که نتوانسته نمایشنامه ی دورنمانت را ارتقا دهد بلکه با نادیده گرفتن محور هایِ مهمی که در ساحت محتوایی در ملاقات بانویِ سالخورده مطرح است ، موفق شده، همه چیز را از نمایشنامه بگیرد درست مانند عنوانِ فیلمش _ بی همه چیز_
بازی ها در بی همه چیز یکدست نیست و انتخاب ها بد است ، تقابل هدیه تهرانی با پرویز پرستویی در قامت عاشق و معشوق خنده دار است ، باران کوثری به جز گریم هیچ ندارد . بازی اش آنقدر ابتدایی است که حتی به تیپ هم نمی رسد ، حجازی فر از قاب بیرون است و پر از اور اکت ، تنها بازی که به نظر می رسد در بافت فیلم کار می کند مهتاب نصیر پور است که اتفاقا باید تمام بازی ها به آن سمت می رفت ، هدیه تهرانی جذاب است نه به خاطر لی لی بودنش بلکه به خاطر خودش که در این سالها همواره محبوب بوده و خواهد بود.
فیلمنامه ی پر اشکال نتوانسته بازیگران را به درک درست موقعیت سوق دهد ، اوج این عدم تجانس ، سکانسی است که حجازی فر قرار است اسلحه ای به پرستویی بدهد تا وی خودش را خلاص کند ، این صحنه آنقدر ناپخته است که لحنِ بازیِ حجازی فر کمدی است و بیشتر خنده می گیرد تا تاثر بسازد.
تنها نقطه ی قابل اتکا در فیلم دوربین است که آلبوم عکسی جذاب ساخته است. قرایی در ساختنِ بیانِ سینمای اش حتی از سد معبرِ خودش هم عقب تر است .
در ساحت وامداری از سینمای تورناتوره ، بی همه چیز قصد دارد مالنا باشد یا موخره ای بر آن ، در برخی سکانس ها سینما پارادیزو به ذهن متابادر می شود ( سکانس های روی دوچرخه ) و حتی در فضای موسیقایی سعی شده که از ته مایه های موریکونه در فیلم استفاده شود.
تورناتوره در سینما استادِ ساختن نوستالوژی است ، امری که بی همه چیز سخت از آن عاجز است .
روستایی که فیلم در آن می گذرد کجاست ؟
فضا سازی آن قرار است چه نوستالوژی برای مخاطب ایرانی بسازد ؟
آدم هایش به جز لباس در کدام آداب دانی در دسته بندی روستاییان قرار می گیرند ؟ ( مقایسه شود با گاو مهرجویی، یک تکه نان تبریزی و حتی نفسِ آبیار )
همین عدم تجانس باعث ایجاد فاصله ی مخاطب اهل فن از اثر می شود گویی این فیلم بیشتر در روستایی در اروپای شرقی می گذرد تا روستایی در ایرانِ دوره ی پهلوی!
و اما مهمترین ایراد در بی همه چیز اقتباس است بدون در نظر گرفتنِ محور های اساسیِ موجود در نمایشنامه ی ملاقاتِ بانوی سالخورده.
دورنمانت در نمایشنامه اش دموکراسی را به چالش می کشد همانطور که ایبسن در دشمنِ مردم این سوال مهم را مطرح کرده است. که آیا حق با اکثریت است ؟
قهرمانِ نمایشنامه ی دورنمانت کلاراست ( همان لی لی ) که در جامعه ای که حتی زنان در آن حق رای ندارند با استفاده از ابزارهای جامعه ی مدنی (انتخابات ) ، از جامعه ای که روزی او را به جرم تن فروشی پس زده اند انتقام می گیرد... زن بودن قهرمان و معیوب بودن سیستم های جامعه ی مدنی ( در جایی آلفرد _ امیر در بی همه چیز _ با به کار گیری شاهد دروغین از دادگاهی که کلارا به جرم تجاوز برایش تدارک دیده می گریزد ) مهمترین محور هایی است که در بی همه چیز حذف شده و در عوض در فیلم تمامِ تقصیرات به گردنِ توده ی احمق افتاده (که فیلم آنقدر در تحمیق این توده و تقلیلشان به بنده ی پول بودن دامن زده که تبدیل به کاریکاتور شده اند )
گفتمانی که در سپهر سیاسی این روزهای کشور هم زیاد به کار برده می شود ، همه چیز تقصیر مردم است !
از این منظر فیلم با تبین گفتمانِ غالب در حاکمیت ، در سمتِ قدرت ایستاده و نه توده و این نه نقد دموکراسی است و نه به چالش کشیدنِ فرهنگ عامه ، بلکه مالشِ پاهای قدرت است که اتفاقا این روزها در زیر لحاف کرسیِ تقصیر توده هاست! آرام گرفته ، آرامشی که گویا قرار است ابدی باشد.

نخست اینکه گفتگوی آقای حسینی با فیلمساز را پس از دیدن فیلم دنبال کنید.
دوم اینکه امتیاز واقعی برای این فیلم سه و نیم ستاره است .

کلاستروفوبیا ... دیدن ادامه ›› فیلم درخشانی بود اگر...
به طور کلی قصه گویی صحیح همراه با محتوای درخور در فرمت سینمای کوتاه بسیار پیچیده تر از سینمای بلند است و کلاستروفوبیا از این منظر فیلم خوبی است ، ایده ی نخست در قصه درست انتخاب شده و خرده داستانهای پیرامون داستان اصلی در بهتر شدنِ روایت از منظرِ تاثیر گذاری و ایجاد یک پُلی فونی موفق عمل می کند ،
قصه در خصوص یک زن و شوهر و بچه شان است که در مسیر خروج غیرقانونی از کشور باید کودکشان را که دچار بیماری ترس از فضای بسته است را داخل کوله جاسازی کنند و این دستمایه ی یک تراژدیِ دردناک می شود.
فیلمنامه در بسط این موقعیت درست عمل می کند و ریشه ها و انگیزه ها را همراه با پیشبرد خوش ریتم داستان به طور کامل برای مخاطب می گشاید ، شاید مهمترین ضعف فیلمنامه در کلاسترو فوبیا اتفاقا اتصال این داستان به پایانِ تراژیکش است ، همانجایی که بچه ی فیلم بدون انگیزه و پرداخت صحیح تصمیم می گیرد که با خوردن قرض های آرامبخش مادرش این هجرت اجباری خانواده اش را میسر کند که با مرگش این هجرت را ابدی می کند و والدینش را در موقعیتی تراژیک گیر می اندازد.
قرص چیست که بچه را می کشد ؟ نمی دانیم
کودک با توجه به سنِ کمش چطور به این تصمیم می رسد که قرص بخورد ؟ نمی دانیم
بهتر نبود یکی از والدینش با خوراندن قرص به کودک این تراژدی را رقم میزد ؟
در هر صورت فیلمنامه ی خوبِ کلاستروفوبیا در انتها با منطقی لنگان پیش می رود و یک حسرت برای مخاطب باقی می گذارد که ای کاش با پرداخت صحیح کیفیت قصه گویی را تا آخر حفظ می کرد.
کارگردانی در کلاستروفوبیا نقطه ی قابل اتکای دیگر فیلم است ، میرزا محمدی قاب را می شناسد و کارکرد دوربینش در خلقِ تنش موفق عمل می کند دکوپاژش خوب ولی ناقص است ، پلانی برای ورود کارکتر پدر به این خانه ی مرزی تعریف نشده از همین روی ورود و خروج ها به این خانه که اتفاقا تمام فیلم در آن می گذرد گیج کننده و مبهم از کار درآمده ، میزانسن ها قابل قبول است و انتخاب کودک به عنوان ناظر ماجرا هوشمندانه است ، بزرگترین ضعف کارکردان در فیلم به هدایت بازیگر مربوط می شود که پر اشکال است.
بازی ها در کلاستروفوبیا یکدست نیست ، مهدی کوشکی بجز پلان آخر کم رمق و سرگردان ظاهر شده ، المیرا دهقانی در نقطه ی شروع پاتکسِ درستی دارد ولی این پاتکس در نهایت نمی تواند بروز بیرونی پیدا کند و در همان حد ابتدایی باقی می ماند ، آیان یار بیگی که می توانست بهترین نقطه ی فیلم از منظر بازیگری باشد درست هدایت نشده و در لحظاتی از فیلم خارج از قاب و مصنوعی به نظر می رسد.
تدوین پویان شعله ور معمولی است و دوربین شکوهی هم نسبتا خوب است ولی به خاطر محدودیت های دکوپاژی خیلی بروز پیدا نمی کند.
صحنه در فیلم درست است بجز منبع نور های بی منطقی که در صحنه تعبیه شده و بدجور در ذوقِ مخاطب می خورد.
موسیقی و صدا خوب است و طراحی لباس متوسط.در مورد لباس انتخاب های بهتر هم می توانست وجود داشته باشد.
کلاستروفوبیا فیلم درخشانی بود اگر این ضعف ها در فیلم وجود نداشت اما در نهایت با یک حسرت برای مخاطب می ماند و یک بغض که خیلی فروخورده است ، تاثری که بر می انگیزد یک کلافگی است که از کامل نشدنِ سیکلِ تراژدی نشات می گیرد نه پایانِ تراژیکش!

اتاق ماساژ می توانست فیلم خوبی باشد اگر دکوپاژ بهتری داشت اما این ضعف در دکوپاژ آن را از یک اثر خوب به اثری قابل قبول تقلیل داده است ، باید اعتراف ... دیدن ادامه ›› کنم با توجه به شناختی که از اسدالهی در حوزه ی بازیگری تئاتر و سینما و این اوخر یک سریال بد تلوزیونی داشتم ، این کیفیتِ کارگردانی در فیلم اتاق ماساژ برایم قابل تصور نبود، اسدالهی در کارگردانی آتیه ی بهتری دارد و ضعف هایش در فیلمسازی به عدم تجربه ی کافی در کارِ پشت دوربین باز می گردد .
اتاق ماساژ داستان ساده ای دارد ، مرد بازنشسته ای که برای گرفتن ماساژ به یک مرکز غیر مجاز رفته ، زیر دست ماساژور از دنیا می رود و حال ما با مصائب ماساژور در سر به نیست کردنِ این جسد مواجه ایم و دستِ آخر که ماساژور به نحوی از شرِ این مهمان ناخوانده خلاص شد ، در بیرون مرکز با زنِ ( همسرِ غیر رسمی ) این مرد مواجه می شود و اینگونه تداعی می شود که حالا ماساژور برای پنهان نگاه داشتنِ رازش باید از شرِ این زن نیز خلاص شود.
ایده ی مرکزی فیلم برای یک فیلم کوتاه کفایت می کند و اسدالهی هم در همین حد به این ایده پرداخته است ، نقطه ی روشن فیلم بازی های به اندازه و درست است که مشخصا از تجربه ی بازی کارگردان نشات می گیرد ، اما فیلم به جز بازی های درست و ایده ی نسبتا جذابی که دارد از مشکلات بنیادینی رنج می برد ، اولینش دکوپاژ است و دوربینِ کاشته شده و ثابت که نهایتا با چند پِن سعی دارد که تنوع بصری ایجاد کند ، این دوربین ثابت و ثبت تصاویر با این حجم از سکون بیشتر به دردِ عکاسی می خورد تا ساختن یک نظامِ تصویری در خصوص این موضوع پر التهاب ، به نظر می رسد دست کم برای لحظات پر استرس ماساژور می شد از دوربین روی دست بهره ی بیشتری برد ، این ایستایی در دکوپاژ و دوربین کار تدوبن گر را دشوار کرده و در لحظاتی از فیلم کمبود راش به چشم می آید و فیلم با کات هایی تیز همراه است.
صدا برداری نکته ی منفی دیگر فیلم است وجود آمبیانسی از موزیکِ آرامش بخش در فیلم که احتمالا برای ایجا یک تضادِ حسی در فیلم وجود دارد، آزار دهنده است ، تضاد مد نظر کارگردان در فیلم در نمی آید چون دوربینش هم به مانند موزیک ، هیچ تنشی را به مخاطب منتقل نمی کند .
نکته ی دیگری که بیشتر به فیلمنامه مربوط است تلاش ماساژور است برای غسل و کفن میت قبل از خاکسپاری که با belive system ماساژور با توجه به حرفه ای که دارد و مساله ی مهاجرتش به تایلند در تناقض است ( هیچ جایی از فیلم نشان داده نشده که ماساژور به باورهای مذهبی معتقد است ) به نظر می رسد وجود این فصل در فیلم بیشتر برای پر کردن حفره ای است در فیلم که اگر پر نمی شده فیلم کوتاهتر از آن می شد که چیزی بر انگیزد.
اتاق ماساژ فیلمی است که در مدیومش نسبتا درست عمل می کند.

قبل از پرداختن به فیلم اتاق ماساژ ، ذکر این نکته ضروری است که اخیرا ، فیلمهای کوتاهی از فیلمسازانِ کمتر شناخته شده با حمایت شهاب حسینی به صورت آنلاین اکران میشه ، که این به نظرم نقطه ی عطفی در کارنامه ی شهاب حسینی به حساب میاد ، حسینی که پیشتر سعی کرده بود با بازی در فیلمهای فیلمسازانِ جوان به نوعی از اونها حمایت کنه که البته به نظرم ایجاد بستری برای نمایش این دست فیلم ها بهتر از بازی کردن در اونهاست چون دست کم اعتبار این بازیگر دوست داشتنی سینمایی ایران حفظ میشه.
در این هفته دو فیلم رو از سری فیلمهای نگاه نو دیدم ، اولی راز بقا بود از صالح علوی زاده و دومی اتاق ماساژ ، که به نظرم هر دو فیلم قابل بحث هستند . در مورد راز بقا نوشته ام و در مورد اتاق ماشاژ در یادداشت جداگانه ای می نویسم . فقط اینکه ای کاش بخش گفتگوی شهاب حسینی با کارگردان به بعد از پخش فیلم موکول شه تا بیننده بدون پیش فرض بتونه با اثر مواجه بشه.

ما قبل نقد
فاقد ارزش

زخم کاری سریال بدی است ، فارغ از اینکه در ایران قحط السریال است و ممکن است زخم کاری در این بیابان لنگه کفشی باشد که به کار آید اما این دلیل نمی شود که ضعف های عمیقی که در این اثر وجود دارد نادیده گرفته شود. مهمترین ضعف زخم کاری نابلدی مهدویان است در شناخت مدیوم سریال ، به شخصه مهدویان را در ایستاده در غبار و ماجراهای نیم روز ( اولی بهتر از دومی است ) کارگردان صاحب سبکی یافتم که البته آنجا هم فیلمنامه هایش پراز حفره است ، اما مهدویان لاتاری و زخم کاری بد است و در بد بودن هیچ تعارفی ندارد ( درخت گردو و شیشلیک را ندیدم ) ، مهدویان در زخم کاری ادای خفن بودن را در می آورد ، خفن به معنای واقعی کلمه! حرکات دوربینش را ببیند! میزانسن ها و صحنه را مرور کنید ... بازی های باسمه ای را از نظر بگذرانید ... هیچ یک از این ها نمی تواند نه مکبث را بسازد نه رمان بیست زخم کاری که البته آن هم رمانی است متوسط ! بهترین نمونه برای آرک شخصیت پردازی در یک قصه ی پر ماجرا صورت زخمی و البته برکینگ بد است ، قوس شخصیت های اصلی را را در قیاس با شخصیت مالک در نظر بگیرید تا دریابید زخم کاری یک شوخی بد است با مخاطب ... نمی خواهم از گاف های تدوین و مشکلات راکوردیِ زیادی که در سریال وجود دارد را نام ببرم چون فلسفه ایست هفتاد من . در مورد ضعف فیلمنامه هم بهتر است چیزی نگویم چون برداشت از مکبثی است که بیشتر رمئو و ژولیت می نماید آنهم با بازی آبکیِ بازیگرانِ کار نا بلد ِ نوجوانش ... دیدنِ زخم کاری اتلاف وقت محض است ... مهدویان بهتر است فیلم هایی را بسازد که بلد است و دست از اپوزیسیون نمایی بردارد ، پیشتر در یادداشتی در خصوص آبیار به خاطر اینکه چیزی را می سازد که به آن معتقد است ستوده ام ولی آقای مهدویان بهتر نیست آب را بیش از این گل نکنید؟ ... اینجا خبری از ماهی نیست.

اتاق سفید نمایشی است سهل و ممتنع و از چند منظر قابل بررسی است ، متن . طراحی ها . کارگردانی و بازی ها
در خصوص نمایشنامه ی اتاق سفید (وقتی برای بار دوم به تماشایش نشستم ) در وهله ی نخست یک دو پارگی به چشم می آید که گویی اولی پرولوگ است و دومی main story ، در بار اولی که نمایش را دیدم ، وقتی که از خط و ربط داستان بی اطلاع بودم ، پرولوگ ابتدایی به نظر زائد آمد ولی در بار دوم ، وقتی که می دانستم با چه چیزی قرار است رو به رو شوم ، این مقدمه چینیِ نسبتا طولانی به نظر تمهیدی از سوی نویسنده آمد که در یک صحنه ی ابتدایی بنیان نمایشنامه اش را وام گرفته از تئاتر اپیک و فاصله گذاری برشتی بنا نهاده ، بنیانی که بعد ها قواعد خودش را می شکند و به سمت روایتی ارسطویی و درگیرکننده پیش می رود. اتاق سفید سعی دارد در ابتدا به ما متذکر شود که این یک نمایش است و نه مردن در آن واقعی است نه آدمهایش، ولی کمی بعد تر چنان خزنده ما را به درون روایتی هولناک می کشاند که تا چشم می گشاییم ماییم و کوهی از دردهای تلنبار شده که گویی در جعبه های شکلات به خوردمان داده ، نویسنده شعبده اش را کامل کرده و همیشه خرگوش را درست زمانی که فکر میکنی خرگوشی در کار نیست از کلاهش بیرون می آورد.
هاشمی نژاد داستانی تکراری را در طرحی نو ، بدون سانتیمانتالیسم ( که پتانسیلش وجود دارد) بدون شامورتی بازی و فرمالیسم جعلی و بدون لکنت و کش و قوس بیهوده ، ساده در قالب نگاهی بدیع روایت می کند ، داستانی که خواهی نخواهی با آن همراه می شوی و این حسن نمایشنامه است و بس!
طراحی ها در اتاق سفید خوب است ، صحنه هم متاثر از برشت کاربردی و ساده است و خبری از ایجاد تنوع بصری با دکور پر زرق و برق نیست ولی لباس پر طمطراق است و بسیار درست و به جا طراحی شده و شاید مهمترین عنصری است که نمایش را در دسته بندی فانتزی جای می دهد ، طراحی نور با توجه به امکانات و عمق میدان ... دیدن ادامه ›› کاربردی و جلوه گر است و استاندارد ترین طراحیِ این نمایش مربوط به پوستر است و بروشور ! بله درست شنیدید بروشووور! این تئاتر بروشور دارد و این حس خوبی است که مدتی است دیگر شاهدش نبودم ...
کارگردانی در اتاق سفید دشوار ترین است ، هدایت ده بازیگر با میانگین سنی زیر هجده سال و وفاداری به سنت های تئاتر فانتزی و موزیکال و خلق میزانسن های صحیح ( به جز چند مورد که قابل اغماض بود) و ایجاد ارتباط پیش برنده بین تمامی بازیگران با کارکترشان در نمایش که گویی هر کدام خودِ آن نقش اند بدون تلرانس و روز خوب و بد ( در هر دو اجرا عین به عین همان بودند که بودند) بیانگرِ آموزش صحیح و کار طولانی مدت و طاقت فرسایی است که احتمالا از سر گذراندند تا اتاق سفید تبدیل به نمایشی شود که مخاطب پس از پایانش از فرط استیصال نمی تواند دست بزند . اتاق سفید زهرش را در خون تماشاگرانش حل می کند و دردش را در وجود تماشاگرش می نشاند تا با خود به بیرون سالن ببرد و این لذت بخش ترین قسمت این داستان است.
بازی ها در اتاق سفید آخرین مهره ی دومینو است ، دومینویی که مهره های قبلی اش به قاعده و درست در سر جای خودشان نشسته اند و ما شاهد سقوط آخرین مهره به روی صحنه هستیم ، نو جوانان اتاق سفید بازیگرند ، بحث استعداد در خصوصشان مطرح نیست بحثِ آموزش است و بازیگری صحیح و ژانر دار . این نوجوانان در کارشان حرفه ای اند و قلابشان بدجور مخاطب را گیر می اندازد ، این بازیگران حلقه ی مفقوده ی گروه سنی از بازیگران است که در سینما و تئاتر امروز ما بیشتر از سر استعداد ذاتی می درخشند نه سواد و شناخت صحیح حرفه شان و اتفاقا نوجوانان اتاق سفید حرفه ای هستند با بدن و بیان و حسِ یک بازیگر بزرگسال .
در مجموع اتاق سفید نمایشی است قابل تحسین و قابل بحث . نمایشی که در پایان آغاز می شود.